شرق: جایزه ۱۵ هزاریورویی «هیلده دومین برای ادبیات در تبعید» سال ۲۰۲۳ شهر هایدلبرگ به بختیار علی نویسنده زاده ۱۹۶۶ در اقلیم کردستان عراق تعلق می‌گیرد. این جایزه هر سه سال به نویسندگان زن یا مردی اعطا می‌شود که در تبعید در آلمان زندگی می‌کنند یا از تبار تبعیدیانی هستند که به این موضوع می‌پردازند و با این موضوع چالش ادبی دارند و آثارشان را به زبان آلمانی منتشر می‌کنند.
هیئت داوران در بخشی از بیانیه‌شان دلیل برنده‌شدن او را چنین توضیح می‌دهد: «بختیار علی در جهان سرشار از بحران و جنگ، با آثار ادبی خود نماد انسان‌گرایی است. آثار و زندگینامه‌اش ملهم از جنگ در کردستان عراق است. او در حکم قصه‌گویی افسانه‌ای و توانا در زبان، خشونت و آدم‌کشی‌های تودرتو و هزارلایه را بدل به تمثیل‌های سیاسی و قصه‌های پر از تصویر، و در ادبیات جهانی سرشار جادو می‌کند، بی‌آنکه وحشتناکی جنگ را نادیده بگیرد یا از بن و بیخ آن را مسکوت بگذارد. رمان‌های او گورنوشته قربانیان هستند، داستان سترگ دوستی، خیانت و درد و رنج، قصه جست‌وجو در پی حقیقت، در پی آشتی بدون انتقام‌جویی و زنده‌ماندن یا جان به در بردن با یاری داستان و از رهگذر آن. مظفری، قهرمان رمانش، نشسته در قایق پناهندگان عازم به اروپا، داستان‌های خودش را مدام، بر آن دریای تهی روایت می‌کند و به جهان باز، به سمت ناکجا و نامتصور می‌فرستد».
بختیار علی نویسنده زاده ۱۹۶۶ سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق، از نیمه سال ۱۹۹۰ در آلمان در تبعید می‌زید. او رمان‌های خود را در وطنش در انتشارات رنج و اندیشه منتشر می‌کرد و پرفروش بودند. در سال ۲۰۰۵ وزیر فرهنگ کردستان عراق، رمان «شهر موسیقی‌دانان سپید» او را بهترین کتاب سال برگزید. در ۲۰۰۹ بختیار علی نخستین بار جایزه ادبی «هردی» را گرفت که یکی از بزرگ‌ترین جوایز مهم فرهنگی در بخش کردی کشور عراق است. سال ۲۰۱۴ برنده جایزه ادبی در آن زمان تازه بنیادِ شیرکو بیکس شد و در ۲۰۱۷ جایزه «نلی ساکس» شهر دورتموند را از آنِ خود کرد. انتشارات «اونیون» زوریخ کتاب‌هایش را به آلمانی، با ترجمه اوته کانترا-لانگ و راویژ سلیم منتشر کرد. هیئت داوران جایزه «هیلده دومین» عبارت‌اند از: پروفسور دکتر دروته بیشوف (استاد ادبیات آلمانی و رئیس مؤسسه تحقیقات ادبی برندزون برای ادبیات تبعید در زبان آلمانی)، گرگور دوتساور (منتقد ادبی، جستارپرداز و دبیر بخش ادبیات «تاگس اشپیگل»)، ماری لوئیز کنوت (روزنامه‌نگار، مترجم، منتقد، جستارپرداز)، دکتر کرستین شور (پژوهشگر ادبی فرهنگی، مالک بنیاد بررسی تاریخ ادبیات آلمانی-یهودی آکسل اشپرینگر…)، کورنلیا زتچه (منتقد ادبی، مجری و روزنامه‌نگار ادبی).
جایزه «ادبیات در تبعید» در سال ۱۹۹۲ در شهر هایدلبرگ به مناسبت هشتادهمین سالروز «دومین» شهروند افتخاری و نخستین برنده این جایزه بنیان‌گذاری شد. پس از آن هر سه سال به نویسندگان زن یا مردی اعطا می‌شود که در تبعید در آلمان زندگی می‌کنند و به آفرینش ادبیات می‌پردازند و آثارشان را به آلمانی منتشر می‌کنند. این جایزه، هم به تک‌اثر تعلق می‌گیرد، هم به مجموعه فعالیت‌ها و آثار هر نویسنده. مترجمان آلمانی آثار برگزیده هم به تشخیص جایزه می‌توانند تا یک‌سوم از مبلغ این جایزه را دریافت کنند. این جایزه ۱۵ هزاریورویی در سال ۲۰۰۶ در سالمرگ «هیلده دومین» به افتخار این بانوی شاعر، به جایزه «ادبیات در تبعید» تغییر نام داد.
برندگان پیشین این جایزه عبارت‌اند از: سعید، شاعر فقید آلمانی ایرانی‌تبار زاده تهران، بوریس خازانف، زاده لنینگراد و مترجمش خانم آنه لوره نیچکه، استون تونیک بوسنیایی، حمید اسکیف الجزایری، شیرکو فاتح، نویسنده آلمانی-عراقی، اولگ یوریف، متولد لنینگراد و عباس خدیر، زاده بغداد و نویسنده فقید آلمانی ادگار هیلزنرات و ناتاشا وویدن.
جایزه در اوایل سال ۲۰۲۴ در شهر ادبی یونسکو در هایدلبرگ به بختیار علی تقدیم خواهد شد و زمان دقیق آن بعدا اعلام می‌شود.
اگر او نبود، شناخت ما از ایران باستان و کتاب‌های مهم و اصیلی، چون اوستا خیلی کم بود.
وقتی موسیقی غمگین گوش می‌دهیم آن را در زمینه زیبایی‌شناختی، لذت‌بخش می‌دانیم، این پدیده به عنوان پارادوکس لذت بردن از موسیقی غمگین شناخته می‌شود.
هرکسی که نماد چیزی است، باید بهترین آن باشد. پژوهشگران اخلاق و فیلسوفان اخلاق هم از این امر مستثنا نیستند.
مروری بر زندگی و آثار آن تایلر
مروری بر هستی‌شناسی در شعر بیژن نجدی
