تأثیر اندیشیدن به زمان بر اخلاقی‌ترشدنِ ما

مترجم: امیر دانش

خانه اخلاق‌پژوهان جوان: آیا می‌توان با اندیشیدن به زمان (به معنای ریاضی آن) اخلاقی‌تر رفتار کرد؟ در مقابل، اگر به پول فکر کنیم، آیا احتمال این‌که بیشتر بی‌اخلاقی کنیم وجود دارد؟ نویسنده کوشیده است تا اثبات کند هنگامی که به زمان فکر می‌کنیم، مشغول خوداندیشی هستیم و این امر کمک می‌کند که اخلاقی‌تر رفتار کنیم.

اندیشیدن به پول احتمالاً منجر به فساد می‌شود،؛ با‌این‌حال، تأمل دربارۀ زمان می‌تواند منجر به اخلاقی‌تر شدن شود.

براساس پژوهش‌های منتشرشده در مجلهٔ انجمن روان‌شناسیِ علمی، ترغیب افراد به تأمل دربارهٔ پول این احتمال را که آن‌ها بیشتر تقلب و کلاهبرداری کنند، بالا می‌برد. در مقابل، ترغیب افراد به تأمل دربارهٔ زمان، آن‌ها را به‌لحاظ اخلاقی تقویت می‌کند. 

پژوهشی توسط دو تن از دانشمندان علوم روان‌شناسی، فرانچسکا جینو از دانشکدهٔ کسب‌و‌کار دانشگاه هاروارد و کاسی موگیلنر از دانشکدهٔ وارتون دانشگاه پنسیلوانیا، انجام شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که فعال‌کردن ضمنی مفهوم زمان به‌وسیلهٔ ترغیب افراد دربارۀ تأمل به آن، تقلب و کلاهبرداری را کاهش می‌دهد.

موارد جنجالی زیادی از کلاهبرداری‌های کلان و سایر رفتار‌های غیر‌اخلاقی، روزانه در اخبار به گوش‌مان می‌رسد. در عین حال، اکثر کارهای غیراخلاقی که انجام می‌شود، بسیار پیش‌‌پاافتاده هستند: 

به گفتهٔ جینو: «ما اهمیتی به اعمال غیراخلاقی کوچک و رایجی که توسط افراد قائل به اخلاق انجام می‌شود، نمی‌دهیم. این افراد اگر فرصتی برای تقلب به دست بیاورند، آن را از دست نمی‌دهند و رفتاری غیراخلاقی از خود نشان می‌دهند».

جینو و موگیلنر فکر می‌کنند تأمل دربارۀ خود می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که افراد را در حیطهٔ اخلاق قرار دهد.

در چهار آزمایش مختلف، محققان از شرکت‌کننئگان در آزمایش خواستند تا چندین کار مختلف انجام دهند، از جمله: جابه‌جا کردن کلمات؛ جست‌و‌جو در متن ترانه؛ شمردن چیزها. این آزمایش‌ها به این منظور طراحی شده بودند که شرکت‌کنندگان را به تأمل دربارهٔ‌ پول، زمان و هر مفهوم خاص دیگری ترغیب کنند.

شرکت‌کنندگان پازل‌های نامرتب را مرتب کردند. سپس اعلام می‌کردند که هر کدام‌شان چند عدد پازل حل کرده‌ است. پژوهشگران برای شرکت‌کنندگان انگیزه‌ای هم مهیا کرده بودند، هر چه تعداد پازل‌های حل‌شده بیشتر می‌بود، پول بیشتری دریافت می‌کردند. شرکت‌کنندگان خیلی راحت می‌توانستند در این آزمایش تقلب کنند، چراکه فکر می‌کردند برگه‌هایی که تعداد پازل‌های حل‌شده را روی آن می‌نویسند ناشناس باقی خواهند ماند و در آخر هم بدون هیچ راستی‌آزمایی دور ریخته می‌شود.

اما چیزی که آن‌ها نمی‌دانستند این بود که هر برگه دارای یک کد منحصربه‌فرد بود. پژوهشگران می‌توانستند تعداد پازل‌هایی را که شرکت‌کنندگان حل کرده‌اند را با تعدادی که روی برگه نوشته‌اند مقایسه کنند.

نتیجهٔ آزمایش نشان می‌داد که ترغیب افراد به تأمل دربارهٔ پول، احتمال تقلب‌کردن آن‌ها را بالا می‌برد.

در آزمایش نخست، ۸۷.۵ درصد از افرادی که به پول فکر کرده بودند، تقلب کردند. در مقابل، تنها ۶۶.۷ درصد افرادی که به ساخت کلمات فکر کرده بودند، تقلب کردند. کسانی که به پول فکر کرده بودند تقلب کردند و به دروغ گفتند که پازل‌های بیشتری حل کرده‌اند.

از سویی دیگر، گویی که تأمل به زمان از تقلب‌کردن جلوگیری می‌کند؛ تنها ۴۲.۴ درصد افرادی که به زمان فکر کرده‌اند در مورد تعداد پازل‌های حل شده دروغ گفته‌اند.

داده‌های آزمایش‌های بعدی نشان داد که می‌توان رابطهٔ میان پول با تقلب و رابطهٔ میان زمان و تقلب را با تأمل در خود یا نداشتن خوداندیشی توضیح داد.

ترغیب افراد به تأمل دربارهٔ پول این احتمال را که آن‌ها بیشتر تقلب و کلاهبرداری کنند، بالا می‌برد. در مقابل، ترغیب افراد به تأمل دربارهٔ زمان، آن‌ها را به‌لحاظ اخلاقی تقویت می‌کند. 

پژوهشگران معتقدند هنگامی که افراد شروع به تأمل دربارهٔ زمان می‌کنند «به این نکته توجه دارند که چگونه از زمان محدودی که دارند استفاده کنند. متوجه این نکته هستند که رفتار‌شان تبدیل به عادت و در نهایت این عادت تبدیل به زندگی‌شان می‌شود. این امر موجب می‌شود آن‌ها کار‌هایی را انجام دهند که وقتی به خودشان فکر می‌کنند (که چه کسی هستند)، احساس بهتری داشته باشند».

تأمل دربارۀ زمان به ما کمک می‌کند تا انتخاب‌های خوبی داشته باشیم، اما داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط جینو و موگیلنر نشان می‌دهد که افراد بیشتر به پول تمایل دارند تا به زمان.

جینو می گوید به جای این‌که همیشه به پول فکر کنید، بهتر است به زمان فکر کنید. او فکر می‌کند وقتی می‌خواهیم کار بدی انجام دهیم، اگر به خودمان و کاری که انجام می‌دهیم فکر کنیم، کمتر تقلب می‌کنیم. بنابراین، فکر کردن به زمان می‌تواند به ما کمک کند تا صادق‌تر باشیم!