لویی فردینان سلین، مرگ قسطی، ترجمه مهدی سحابی، تهران، نشر مرکز، ۱۴۰۲، چ ۲۳، ۷۲۲ ص.
سلین ابتدا رمان خودزندگینامهای «سفر به انتهای شب» (۱۹۳۲) را نوشت و بعد «مرگ قسطی» (۱۹۳۶) را، اما جالب است که رمان دوم او بهاصطلاح پیشپردازد (prequel) رمان اولش بوده است، یعنی رمان دوم به شرح دوران کودکی و نوجوانی راوی اختصاص دارد اما رمان اول دربارهٔ روزگار جوانی و میانسالی اوست. سلین رمان دیگری نیز دارد با عنوان «قصر به قصر» (۱۹۵۶) که دربارهٔ ایام میانسالی و پیری وی است. این سه اثر که دوران جدیدی را در تاریخ ادبیات جهان رقم زدهاند، اطلاعات ارزشمندی را نیز دربارهٔ روح زمانهٔ پرآشوبی در اختیار میگذارند که در هیچ کتاب تاریخی نمیتوان سراغش را یافت.
آنچه تحت عنوان عناصر داستان و مخصوصاً طرح و ساختار رمان میشناسیم، اهمیت چندانی در سهگانهٔ سلین ندارد، درعوض مهمترین ویژگی آنها همانا زبان زندهٔ سبکمندی است که ازقضا و از حیث تاریخی، اصل و اساس رمان را تشکیل میدهد. سلین قر ملیحی در کمر نثر گفتاری خود انداخته است و این ملاحت خواهناخواه در ترجمه تا حد زیادی نابود میشود، اما مهدی سحابی حقاً سنگ تمام گذاشته و این بخش از اثر را نیز تا حد زیادی به فارسی برگردانده است!
بخشهایی از این اثر بنا به ملاحظاتی که میدانیم حذف شده، اما اشارات هوشمندانه و کارساز مترجم، همچون نامهرسانی افکار سلین را برای خوانندهٔ فارسیزبان فاش میکند! خوشبختانه هر سه رمان سلین را دو مترجم توانمند ما (فرهاد غبرایی و مهدی سحابی) بهاستادی از فرانسه به فارسی بازگردانده و دین خود را به این زبان و فرهنگ ادا کردهاند؛ و نمیدانم چرا یاد این بیت قیصر افتادم که میفرماید:
اگر داغ دل بود، ما دیدهایم
اگر خون دل بود، ما خوردهایم!
نگرشی به نسبت شاهنامه با متون یونان باستان در آستانه روز فردوسی
تأملی پیرامون افسانه دکتر فاوست و داستان ضحاک در شاهنامه به مناسبت روز بزرگداشت فردوسی
برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به منوال گذشته همچنان اهمیتی و فایدهای دارد؟
زندگی عکسی قابشده و محدود نیست؛ بلکه تجربهای است پیوسته و بیمرز.
۱۵ حقیقت خواندنی درباره کتاب پیرمرد و دریا ارنست همینگوی
