از ژن خودخواه تا توهم خدا

ایلنا: کتاب «خدای داوکینز (از ژن خودخواه تا توهم خدا)» اثر الیستر ای. مک گراث با ترجمه میثم توکلی بینا است که در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۴۱۶ صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه روانه بازار نشر شد.

داوکینز در طول سال‌های اخیر که شهرت یافته است، بر چهار پایه علم ایستاد و نظریه تکامل را دستاویزی برای انکار خدا قرارداد؛ رویه‌ای که پیش‌تر کمتر میان دانشمندان تجربی سابقه داشت.

مترجم در مقدمه این اثر آورده است: این کتاب ما را از بسیاری نوشته‌ها در نقد و بررسی آرایه داوکینز بی‌نیاز می‌کند. از سوی دیگر در بازار نشر ایران، کتاب فارسی علمی و مناسبی در باب نقد و بررسی آرای داوکینز نیافتیم و این اثر می‌تواند چنین شکافی را کمتر کند.

این کتاب در شش فصل تألیف شده است؛ فصل اول از این کتاب با عنوان «داروینیسم: ظهور نظریه‌ای علمی» به رشته تحریر در آمده است و در آن انتخاب طبیعی: چارلز داروین و مکانیک وراثت: گرگور مندل بررسی قرار گرفته و نقش DNA در ژنتیک شرح داده شده است.

«ژن خودخواه؛ بینشی داروینیستی به جهان» عنوان دومین فصل از این کتاب است و در آن نویسنده رویکرد داوکینز: ژن خودخواه و جایگاه بشر در جهان داروینی را تبیین کرده و به این پرسش که «آیا ژن‌ها حقیقتا خودخواه هستند؟» پاسخ داده است.

نویسنده در فصل سوم از این کتاب با عنوان «ایمان کورکورانه؟ شاهد، اثبات و عقلانیت» در علم و دین به بیان پاسخ به پرسش‌هایی نظیر ایمان به مثابه اعتماد کورکورانه؟ آیا خداناباوری نوعی ایمان است؟ و آیا ایمان مسیحی غیرمنطقی است؟ پرداخته و محدودیت‌های علم را مورد بررسی قرار داده و راز، جنون و یاوه را به رشته تحریر درآورده است.

«ساعت ساز نابینا: تکامل و حذف خدا؟» عنوان چهارمین فصل از کتاب مذکور است که در آن نمونه‌های جهان بینی داروینیستی مورد تأکید قرار گرفته و مفاهیم پویایی خلقت: آگوستین قدیس و واکنش مسیحیت به داروین شرح داده شده است.

نویسنده در پنجمین فصل از این کتاب با عنوان «داروینیسم فرهنگی؟ ابداع میم» به معرفی میم پرداخته و تمثیل معیوب بین ژن و میم و افزونگی میم را مورد بررسی قرار داده است.

«توهم خدا: عقیده داوکینز درباره خداناباوری، علم و دین» عنوان ششمین و آخرین فصل از کتاب حاضر است که در آن جایگاه فرهنگی توهم خدا و نبرد علم و دین مورد تأکید قرار گرفته و علم، ایمان و شواهد و حیرت، شگفتی و مذهب به رشته نگارش در آمده است.