اعتماد: قضیه انگار خیلی جدی‌تر از این حرف‌هاست، موضوع هوش مصنوعی و پیشرفت‌ها و پیشروی‌های فناوری یا همان تکنولوژی در زندگی روزمره انسانی است. البته می‌دانم که مثل مساله محیط‌زیست عموم ما به این امور بیشتر به عنوان مسائلی «فان» و سرگرم‌کننده و جذاب نگاه می‌کنیم. زیاد هم که یکی گیر بدهد و بگوید «بابا بی‌خیال نباش، قضیه حیاتیه، مهمه و…» این جواب را داریم که «ای بابا، اینقدر سمن داریم که یاسمن توش گمه… به قول زنده‌یاد فتحعلی اویسی بازیگر فقید در یک مجموعه تلویزیونی پرمخاطب قدیمی، دیجیتالم کجا بود؟…» بله. آن سریال مربوط به بیست و دو سال پیش بود. حالا در جیب همه ما یک گوشی هوشمند هست و در شهرهای کوچک هم برای رفتن از این طرف شهر به آن طرف شهر تاکسی اینترنتی می‌گیریم و نان را با اپلیکیشن‌های دیجیتال سفارش می‌دهیم. این یعنی بی‌توجهی به هوش مصنوعی و روند پیشرفت ثانیه افزونش باعث می‌شود که کلاهمان پس معرکه باشد و نفهمیم دور و اطرافمان چه خبر است. این درحالی است که در جوامع دیگر مطالعات مربوط به هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های جدید ابعاد گسترده و متنوعی یافته و از جنبه‌های مختلف علمی، فناوری، فلسفی، اجتماعی، فرهنگی و حتی ادبی به آن می‌پردازند. نمونه‌اش همین کتاب چشم خدایگان با زیر عنوان تاریخ اجتماعی هوش مصنوعی نوشته متئو پاسکویینلی استاد فلسفه علم دانشگاه کافوساکاری ونیز که خوشبختانه اخیراً با ترجمه سهیل رضانژاد توسط نشر هرمس منتشر شده است. نویسنده این کتاب به نوشته مترجم از اندیشمندان برجسته حوزه مطالعات انتقادی هوش مصنوعی است. بله، آنجا حوزه‌ای به نام مطالعات انتقادی هوش مصنوعی داریم. خب کار این حوزه چیست؟ احتمالاً و چنان‌که از مطالعه کتاب حاضر بر می‌آید، به چالش کشیدن دیدگاه‌های رایج و مرسوم درباره چیستی و چگونگی کار هوش مصنوعی و توجه به سویه‌ها و ابعاد مغفول آن. در این کتاب که البته اصلاً کتاب ساده‌ای نیست و مطالعه آن نیازمند دقت فراوان، پاسکویینلی با آن نظریه‌هایی که پیشرفت‌های تکنولوژیک را اموری خودبه‌خودی تلقی می‌کنند، مقابله می‌کند و معتقد است که چنین نیست که هوش مصنوعی امری باشد که به طور «طبیعی» و براساس تلاش‌های جست‌وجوگرانه دانشمندان به وجود آید و پیشرفت کند. او همچنین با نظریه‌هایی که توسعه و پیشرفت هوش مصنوعی را صرفاً براساس تضادهای طبقاتی و سلسله مراتب اجتماعی توضیح می‌دهند، فاصله می‌گیرد. او در تقابل با این دیدگاه قائل به نظریه‌ای میانه است که هوش مصنوعی را حاصل کار انسان در عرصه روابط اجتماعی می‌داند و معتقد است هوش مصنوعی نتیجه کار اجتماعی همه انسان‌ها با اهداف مختلف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی است. از دید پاسکویینلی هوش مصنوعی تبلوری از یک فرآیند اجتماعی مولد است. فهم این فرآیند راهی برای تشخیص مسیری است که زندگی همه ما در آن قرار گرفته. با تکرار اینکه هوش مصنوعی «ذاتاً» خوب است یا بد، کاری از پیش نمی‌رود. باید کوشید از چشم خدایگان به جهان نگریست.
این کتاب، یکی از آثار پرفروش ژاپن است.
این کتاب از آن دست آثاری است که علاقمندان شعر معاصر فارسی چون به دستش بگیرند، تا تمامش نکنند، بر زمینش نمی‌نهند.
گفت‌وگوهای غیررسمی و صمیمی اغلب فرصت بازخوانی تاریخ‌اند و زاویه‌های دیگری از تاریخ را نشان می‌دهند که در روایت‌های رسمی کمتر دیده می‌شود.
«بیگانگی از خود» شایدمحوری‌ترین مؤلفه‌ا است که در آثار توماس برنهارد به چشم می‌خورد.
معرفی کتاب «چهار سرباز» نوشته‌ی اوبر مینگارللی
