هممیهن: آیدین آریافر در کتاب «برساخت اصالت»، درصدد آشکارسازی ابعادی از تاریخ اجتماعی ایران به میانجی موسیقی است. او در این کتاب که عنوان فرعی آن، «مطالعه انتقادی تاریخ اجتماعی ایران از دریچه موسیقی ۱۳۵۸-۱۲۹۴» است، با مروری بر ایدههای عارف قزوینی، کلنل علینقی وزیری، آلن دانیلو، داریوش صفوت، محمدرضا شجریان و… نشان میدهد که چگونه گفتار «اصالت» در برابر سایر موسیقیهای مردمی و فولکلور و غربی صفآرایی کرد و درنهایت در انقلاب ۵۷، از خود بهمثابه اصلیترین گفتار رونمایی کرد. نکته جالب این قضیه اما این است که خود حکومت پهلوی از حامیان ایده «اصالت» و «موسیقی اصیل» یا «موسیقی سنتی» بود.
موسیقی اصیل درواقع یکی از نامهای موسیقی کلاسیک ایرانی است که تاریخی کموبیش ۶۰ ساله دارد و موسیقیدانان مشهور آن را افرادی مانند محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و شهرام ناظری تشکیل میدهند. این موسیقیدانان نمایندگان جریان اصلی موسیقی ایرانی، دستکم در دوران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ بودهاند و تلقی خاصی از موسیقی ایرانی را وارد تاریخ کردهاند که نویسنده از آن با عنوان «اصیل» نام برده است.
«اصالت» مهمترین، پرتکرارترین و مسئلهدارترین مفهومی است که زندگی اجتماعی و تاریخی این جریان به میانجی آن آشکار میشود. اما مفهوم اصالت تاریخی دیرینهتر از ۶۰ سال اخیر و ابعادی ورای تداعیهای صرف موسیقایی آن دارد. رد پای این مفهوم را میتوان در اولین تأملات تاریخی در عصر مشروطه و تمام دوران پهلوی، انقلاب ۱۳۵۷ و حتی امروز شناسایی کرد.
این کتاب با فصلی درباره کنگره بینالمللی موسیقی تهران در سال ۱۳۴۰ آغاز میشود و با فصولی در مورد عارف قزوینی، علینقی وزیری و مفاهیمی مثل ابتذال و برساخت اصالت ادامه مییابد. علاوه بر اینها، مطالعه جامعهشناختی ایران در دهههای پس از کودتا و نگاهی به نهادهایی چون مرکز حفظ و اشاعه موسیقی در ایران نیز از موضوعات این کتاب است.
از نظر نویسنده گفتار اصالت با غیریتسازی از سایر موسیقیهای رایج در ایران نظیر موسیقی فولکلور و موسیقی پاپ و اتصاف صفاتی چون «مبتذل» بدانها، موقعیت خود را تثبیت کرده و در مقابل به حاشیهنشینی سایر موسیقیها کمک کرده است. این امری است که بهخصوص از پس انقلاب ۵۷ بهطور عینی در میدان موسیقی ایران نمودار میشود بهنحویکه موسیقی سنتی در ایران یکهتازی میکند درحالیکه بسیاری از موزیسینهای پاپ مجبور به مهاجرت و خانهنشینی میشوند. جز این آریافر بر سویههای جنسیتی گفتار اصالت نیز تاکید دارد و آن را گفتاری مردانه معرفی میکند که در کل با خوانندگی زنان مخالف است. همچنین جز این موسیقی اصیل خود را موسیقی طبقات فرهیخته مینماید و از نظر طبقاتی نیز شکافی میان مخاطبان خود با مخاطبان سایر موسیقیها ایجاد میکند
اثری، حاصل سالها فکر و مطالعه، و پاسخی عمیق و بنیادی به پرسشهای پیرامون ماهیت، نقش و جایگاه زن در روند ساختن هویت و حقیقت انسانی.
«سرزمین زیکولا» قانونی سخت و منصفانه دارد.
آیا میتوان جنون را نه به عنوان بیماری، بلکه به عنوان شیوهای برای مواجهه با دردهای وجودی تفسیر کرد؟
بوکاک استدلال میکند که روانکاوی فروید میتواند بهعنوان لنزی برای تحلیل انتقادی جامعهی مدرن به کار رود.
محتوای رمان، انسجامی مثالزدنی دارد و حجم عظیم جزئیات دقیق تاریخی، علمی و فرهنگی خواننده را به شگفت وامیدارد.
