کاوش در امیال زنانه

نشر افق:

معرفی کتاب:

تنها واقعیت این بود که خویشتن تازه‌ای از درون چریتی آشکار می‌شد و همهٔ پیچک‌های درهم‌تنیده‌ٔ وجودش به‌سوی نور بالا می‌رفتند. همهٔ زندگی‌اش را بین آدم‌هایی گذرانده بود که احساساتشان تباه شده بود، چون هیچ‌وقت از آن‌ها استفاده نکرده بودند؛ و در ابتدا چیزی که از مهربانی‌های هارنی شگفت‌انگیزتر به نظر می‌آمد حرف‌هایی بود که جزئی از این مهربانی‌ها بودند. چریتی همیشه عشق را چیزی مبهم و مخفیانه تصور کرده بود و هارنی آن را برایش به چیزی روشن آزاد، مثل هوای تابستان، تبدیل کرده بود. تابستان روایت بیداری احساسات پرشور و امیال آتشین دختری جوان در جریان عشق ممنوعه است. چریتی رویال نخستین عشقش را در بستر بی‌رحمی‌های جامعهٔ بسته‌ای تجربه می‌کند که متأثر از تنگ‌نظری‌ها و رسوم کهنه‌اش خواسته‌های او را برنمی‌تابد.

تابستان اثر ادیت وارتون، که در سال ۱۹۱۷ منتشر شد، از جسورانه‌ترین و سرشارترین آثار احساسی او به شمار می‌آید. وارتون خود این اثر را رمانی متمایز می‌داند که به کاوش در امیال زنانه، محدودیت‌های اجتماعی، و پیامدهای سرپیچی در برابر چارچوب‌های اخلاقی می‌پردازد. شخصیت اصلی این رمان، چَریتی رویال، چهره‌ای پیچیده است که سفر دورنی‌اش در خلال داستان، نقد دقیق وارتون را از محدودیت‌های فردی و اجتماعی زنان در آغاز قرن بیستم به تصویر می‌کشد.

خلاصۀ داستان و موضوعات محوری

داستان تابستان در شهر کوچک نورث‌دورمر، واقع در منطقه‌ای روستایی در نیوانگلند، می‌گذرد. چریتی رویال تحت سرپرستی آقای رویال، وکیلی با اخلاقی مشکوک، زندگی می‌کند؛ مردی که او را در کودکی از فقر و بی‌نظمی زندگی در «کوهستان» نجات داده است. زندگی چریتی پر از احساس گرفتاری و درماندگی است: از نظر اجتماعی، اقتصادی و احساسی. این وضعیت زمانی تغییر می‌کند که با لوسیوس هارنی، معمار خوش‌سیما و فرهیخته‌ای آشنا می‌شود. لوسیوس چشمه‌هایی از آزادی و شور و اشتیاق را به او نشان می‌دهد و او را بُعد دیگری از وجود خویشتن رودررو می‌نشاند. اما رابطۀ عاشقانه آن‌ها از همان ابتدا محکوم به شکست است، چرا که در چارچوب سختگیرانۀ جامعه‌ای که زنان را به خاطر تمایلاتشان قضاوت می‌کند و مردان را می‌بخشد، شکل می‌گیرد.

موضوع محوری این رمان، بیداری فردی و امیالِ درونی است؛ موضوعی جسورانه برای زمانۀ وارتون. رابطۀ چریتی با لوسیوس، شور و لذت را به همراه دارد، اما درعین‌حال او را به‌سوی نابودی سوق می‌دهد. وارتون این سفر شخصی را با موضوعات گسترده‌تری چون نابرابری طبقاتی، تبعیض جنسیتی و طبیعت سرکوبگر اخلاقیات جوامع کوچک در هم می‌آمیزد. کوهستان، با وحشی‌گری و بی‌قانونی‌اش، استعاره‌ای برجسته برای جنبه‌های سرکش شخصیت و امیال چریتی است، حال آنکه نورث‌دورمر نمادی است از محدودیت‌های خفقان‌آور زندگی تحمیلی‌اش.

شخصیت‌پردازی و عمق روان‌شناختی

شخصیت‌های ادیت وارتون در تابستان به‌خوبی ساخته‌وپرداخته شده‌اند، و چریتی از تأثیرگذارترین قهرمانان او به شمار می‌آید. برخلاف شخصیت‌های متین‌تر آثار دیگر وارتون، چریتی بدون پرده و با شور و اشتیاقی بی‌پایان ترسیم شده است. اشتیاق او برای استقلال و عشق، او را هم‌زمان قابل‌درک و تکان‌دهنده کرده است. خواننده ناخواسته در هر صفحه از کتاب، و هرچه آتش عشق و شورِ ساختارشکنی چریتی تندتر می‌شود، در انتظار یک تراژدی به‌تمام‌معناست. وارتون با خلق شخصیت چریتی، الگوهای سنتی زنانگی را به چالش می‌کشد و استانداردهای دوگانه جامعۀ را، که زنان را به‌خاطر امیالشان مجازات می‌کند و مردانی مانند لوسیوس هارنی را معاف می‌دارد، نقد می‌کند.

کتاب تابستان نوشتۀ ادیت وارتون با ترجمۀ درخشانِ مزدک بلوری در مجموعۀ پرطرفدارِ افق‌کلاسیک در نشر افق منتشر شده است؛ عاشقانه‌ای نفس‌گیر و یک نقد اجتماعی تمام‌عیار.