سیبوک: جوزف کمبل اسطورهشناس و استاد ادبیات آمریکایی بود که کتاب «سفر قهرمان» از او در سال ۱۹۴۹ منتشر شد. او در این کتاب نظریهٔ خود درخصوص سفر کهنالگووار قهرمان را که در بسیاری از اسطورههای جهان مشترک است توضیح داد. چندین سال بعد کریستوفر ووگلر نویسندهٔ محبوب برای اولینبار در سال ۱۹۹۳ کتابی با الهام از کتابِ «سفهر قهرمان» کمبل نوشت. او در این کتاب با عنوان «قهرمان هزار چهره» بر این نظریه تمرکز کرد که بیشتر داستانها را میتوان به مجموعهای از ساختارهای روایی و کهنالگوهای شخصیتی خلاصه کرد و در این کتاب مراحل سیرقهرمان در اساطیر جهان را توضیح داد.
حالا در سال ۲۰۱۸ استیو کاپلان مربی و مشاور فیلمنامهنویسی در ژانر کمدی که نهتنها میداند چگونه مردم را بخنداند بلکه حتی میداند مردم چرا میخندند، با الهام از این دو متن ارجمندِ کمبل و ووگلر کتابی متفاوت نوشته است. او که کمبل و ووگلر را راهنمای خود برای نوشتن متون کمدی میداند، در اثر متفاوتش، سفر قهرمان کمدی، با رویکردی نوآورانه به بررسی ساختار و عناصر کمدی در داستانها پرداخته است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر از کتاب سفر کمدی بدانیم و با نویسندهاش آشنا شویم.
کتاب سفر قهرمان کمدی، که با الهام از نظریههای جوزف کمبل و کریستوفر ووگلر نوشته شده است؛ الگویی برای تحلیل ساختار کمدی است. استیو کاپلان در این کتاب به شما نشان میدهد که چگونه بسیاری از فیلمها و سریالهای کمدی از همین الگو پیروی میکنند و به تحلیل ساختار کمدی پرداخته است. او همچنین در این کتابِ هوشمندانه عناصری مانند موقعیتهای طنزآمیز، شخصیتهای خندهدار و دیالوگهای کمدی را نیز تحلیل کرده است.
سفر قهرمان یعنی چه؟
در روایتشناسی و اسطورهشناسی تطبیقی، سفر قهرمان که به عنوان یک اسطوره نیز شناخته میشود؛ به الگوی رایج داستانهایی اشاره دارد که در مورد قهرمانی است که به ماجراجویی میرود، درگیر یک بحران سرنوشتساز میشود و تغییریافته یا دگرگونشده به خانه برمیگردد. این الگوی رایج بسیاری از داستانها و فیلمنامهنویسی است. مطالعات و الگوی سفر قهرمان را جوزف کمبل تحتتأثیر روانشناسی تحلیلی کارل یونگ رواج داد. او برای تجزیهوتحلیل و مقایسهٔ ادیان از تک اسطوره استفاده کرد و در کتاب مشهورش، الگوی سفر قهرمان را شرح داد. در ادامه برای شما از یک نمونهٔ واقعی سفر قهرمان میگوییم.
اگر به فیلم «جنگ ستارگان» فکر کنید (که البته یک فیلم کمدی نیست)، مراحل سفر قهرمان کمبل را خواهید دید. در ابتدای فیلم، شما با قهرمان داستان ملاقات میکنید، پسری مزرعهدار به نام لوک که در صحرای قدیمی تاتوئین (دنیای معمولی) زندگی میکند تا اینکه بهطور تصادفی پیام هولوگوگرافیک پرنسس لیا (دعوت به ماجراجویی) را میبیند. به دنبال این پیام، او با اوبی وان کنوبی (دیدار با مربی) ملاقات میکند، اما نمیپذیرد که با و به آلدران (رد دعوت) برود چون کارهای زیادی برای انجام دادن دارد و مسیر این شهر نیز بسیار دور است.
بااینحال او به خانه برمیگردد و متوجه میشود نیروهای امپراتوری خانوادهاش را به قتل رساندهاند بنابراین او به نزد اوبیوان بازمیگردد و اعلام میکند میخواهد به آلدران برود و مانند پدرش یک جِدای بشود! اینجاست که سفر قهرمان آغاز میشود و با نجات پرنسس لیا و مبارزه با نیروهای امپراتوری و دارث ویدار، با مرگ روبهرو میشود. البته بسیاری از شما تمام این داستان را از قبل میدانستید. اما در یک کمدی چه اتفاقی میافتد؟
از نظر استیو کاپلان یک قهرمان کمدی نیز به سفر میرود اما برای قهرمان کمدی اغلب سفر چیزی متفاوت است. قهرمانان تصمیم میگیرند به ماجراجویی بروند اما قهرمان کمدی انتخابی ندارد. معمولاً مردی خردمند بر سر راه قهرمان سبز میشود اما قهرمان کمدی اغلب با یک شخصیت احمق روبهرو میشود که ناخواسته چیزی میگوید و در این میان یکی دو چیز به او میآموزد. بدین طریق استیو کاپلان در کتاب سفرقهرمان کمدی، از اهمیت شخصیتپردازی در کمدی میگوید؛ که شخصیتهای کمدی باید چه ویژگیهای خاص و جذابی داشته باشند تا بتوانند مخاطب را بخندانند و همچنین اینکه چطور روابط بین شخصیتها نقش مهمی در ایجاد موقعیتهای طنزآمیز ایفا میکند.
تحلیلی بر کتاب سفر قهرمان کمدی
قهرمان کمدی نیز مانند قهرمانان دیگر معمولاً سفر پرفراز و نشیب را پیش میگیرد. او پا به دنیای عادی میگذارد و زندگی روزمرهاش را میگذراند تا اینکه اتفاقی غیرمنتظره رخ میدهد و او مجبور است نسبت به آن واکنشی نشان دهد. در ادامه قهرمان با شخصیتهای جدیدی روبهرو میشود، مسیرهای تازهای را کشف میکند اما مسیر همیشه هموار نیست و قهرمان با گسستهایی روبهرو میشود تا اینکه به سوی پایان برود و با پشتسرگذاشتن چالشها به هدفش برسد.
حالا استیو کاپلان در کتاب سفر قهرمان کمدی راز نگارش فیلمنامههای کمدی را با کمک همین عناصر با علاقهمندان به اشتراک گذاشته است. او با ارائهٔ مثالهای جالب و کاربردی، به شما میآموزد چگونه از الگوهای مختلف برای خلق و نوشتن فیلمنامههای کمدی و جذاب استفاده کنید و با کمک تکنیکهای گوناگون، شخصیتهایی بسازید که نهتنها مخاطب را بخندانند بلکه همیشه در ذهن مخاطب حک شوند. این کتاب یک الگوی قدرتمند برای کسانی است که به درک ساختار داستان کمدی علاقه دارند.
دربارهٔ استیو کاپلان، نویسندۀ کتاب سفر قهرمان کمدی
استیو کاپلان یکی از فیلمنامهنویسان موفق و یکی از کارشناسهای برجستهٔ صنعت سرگرمی در زمینهٔ کمدی است که اشتیاق فراوان او به کمدی او را به یکی از چهرههای برجسته و تأثیرگذار در این عرصه تبدیل کرده است. او با برگزاری دورههای مختلف و آثارش، الهامبخش نسل جدید کمدینها و نویسندگان ژانر کمدی شده است. کاپلان در دانشگاههای معتبری همچون یوسیاِلاِی و اِنوایسی یو و همچنین ییل به تدریس فیلمنامهنویسی در ژانر کمدی میپردازد و با دورههای آموزش خلاقانه و کارگاههای تخصصی به دانشجویان کمک میکند استعدادهای خود را در این زمینه شکوفا کنند و به موفقیت در این عرصه دست یابند.
همچنین استیو کاپلان مشاور و مربی استودیوهای بزرگ و شبکههای تلویزیونی است و با شبکههایی مانند دریم وورکس، دیزنی و اِنبیسی همکاری کرده است و آثار کمدی باکیفیت و جذابی خلق کرده است. او تاکنون با صدها نویسنده، تهیهکننده و مجری همکاری داشته است تا استعدادهای خود را در زمینهٔ کمدی تقویت کنند و با کتابهایش به هزاران نفر کمک کرده است تا در این زمینه به موفقیت برسند.
یک قهرمان کمدی بسازید
کتاب سفر قهرمان کمدی، یک الگوی قدرتمند برای درک ساختار داستان در کمدی است. با مطالعۀ این الگو، میتوانید به عمق آثار کمدی مورد علاقۀ خود پی ببرید، با آثار کمدی مختلف و متفاوتی آشنا شوید و از آنها لذت بیشتری ببرید. همچنین، میتوانید از این دانش خود استفاده کنید و آثار کمدی متفاوت خاصی خلق کنید و مخاطبان را به خنده و تفکر وادارید.
شما چقدر به فیلمها و آثار کمدی علاقه دارید؟ آیا با دیدن این آثار میخندید و خندهتان واقعی است؟
نگاهی به کتاب «نقطههای آغاز در ادبیات روشنفکری ایران»
معرفی کتاب «دربارهی رنج بشر»
کتابی درباره دوستی و عشق در دوران مدرن.
نگاهی به کتاب «شاهنشاهیهای جهان روا»
معرفی کتاب «اخلاق و دین»