گسترش: کتاب «مارهای کتوشلواری» نوشتهی مشترک پل بابیاک و رابرت هِیر به همت نشر خرد مانوشان به چاپ رسیده است. تقریباً همهی انسانها در دوران زندگی خود یا بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم در معرض دستکاری سایکوپاتها قرار میگیرند و به نظر میرسد این تجربهای ناگزیر برای همهی ماست. بیتردید باتوجه به فراوانی سایکوپاتها در جوامع انسانی، نمیتوانیم انتظاری غیر از این داشته باشیم و خودمان را از مواجهه با آنها در امان بدانیم. به همین دلیل، تنها راه برای محافظت از خودمان این است که دانش و آگاهی خود را درخصوص این شکارچیان انسانی افزایش دهیم تا فریبکاری آنها را، پیش از آنکه در چنگالشان اسیر شویم، تشخیص دهیم یا بتوانیم از بندشان برهیم.
آمار رسمیای دربارهی فراوانی سایکوپاتها در جوامع در دست نیست و دلیل اصلی آن هم ویژگی آنها در پنهانکاری است. البته اعدادی بین ۴ تا ۲۰ درصد را در پژوهشهای مختلف گزارش کردهاند که آن هم بهصورت تقریبی است. گذشته از اینکه پراکندگی آنها در جوامع چقدر است، لازم است بیاموزیم تا اقدامهای پیشگیرانهای را انجام دهیم و از شکار شدن به دست آنها جلوگیری کنیم. این بهترین روش برای مقابله با آنهاست.
برخلاف تصور عمومی که سایکوپاتی را صفتی مردانه میپندارند و عنوان این کتاب هم ـ مارهای کتوشلواری ـ ممکن است به آن دامن بزند، لازم است بدانیم که سایکوپاتی جنسیت ندارد و زنان و مردان به یک اندازه ممکن است این ویژگیها را داشته باشند. برخی حتی معتقدند که ما سه نوع جنسیت داریم: زن، مرد و سایکوپات! یعنی این افراد را دارای جنسیتی مختص خودشان میدانند.
بیشتر کارمندان و کارگران شهروندانی صادق، وفادار و قانونمند هستند که بهدنبال امرار معاش، کمک به جامعه و تشکیل خانواده در جهانی عادلانهاند. بااینحال، بعضی از آنها خودخواهترند و فقط به فکر خودشان هستند و انصاف و برابری را در نظر نمیگیرند.
برخی از کسانی که دچار لغزش میشوند ممکن است در مواجهه با وسوسهی بیشازحد و دسترسی آسان به قدرت، حس اخلاقی ضعیفی در تشخیص کار درست داشته باشند… گروه دیگری هم وجود دارند، کسانی که رفتارها و نگرشهایشان بهطور بالقوه برای سازمانها و کارمندانشان بسیار مخربتر از گروههایی است که ذکر شد و انگیزهی آنها طمع یا خودخواهیهای بزرگ است. این گروه که موضوع این کتاباند یک اختلال شخصیتی را نشان میدهند که ریشه در دروغگویی، دستکاری، فریب، خودمحوری، سنگدلی و دیگر ویژگیهای بالقوه مخرب دارد. این اختلال شخصیت، که یکی از نخستین موارد توصیفشده در ادبیات روانپزشکی است، «سایکوپاتی» نام دارد.
انواع متعددی از اختلالهای شخصیت در حوزهی روانشناسی مشخص شدهاند. چیزی که سایکوپاتی را منحصربهفرد میکند این است که ویژگیهای تعیینکنندهی آن اغلب منجر به رفتارهایی میشود که با هنجارها و قوانین پذیرفتهشدهی عمومی جامعه در تضاد است. برخی از سایکوپاتها بهدلیل ارتکاب جرایمی علیه افراد و اموالشان در زندان هستند. برخی دیگر بهدلیل ارتکاب جرایم اقتصادی یا یقهسفید، مانند کلاهبرداری، اختلاس یا دستکاری سهام در زندان هستند. این جرایم را کارمندانی که در سازمانها مشغول به کار هستند علیه همان سازمانها و مؤسسات انجام میدهند و بر همهی نهادها واجب است که جزئیات رفتاریِ این تیپ شخصیتی را بشناسند.
قسمتی از کتاب مارهای کتوشلواری:
نخستین چالش هر سایکوپات که تلاش میکند به یک شرکت بپیوندد، استخدام شدن است. سایکوپاتهای شرکتی بسیار راحتتر از آنچه انتظار میرود به سازمانها میپیوندند، مانند سایکوپاتهای معمولی که بهراحتی وارد زندگی شخصی افراد میشوند. این از آن روست که تکنیکهای استاندارد مورد استفاده برای گزینش و استخدام افراد فاقد صلاحیت کاملاً مشخصاند و دربرابر مهارتهای دروغگویی و دستکاری سایکوپاتها کارایی چندانی ندارند.
فرایند معمولی گزینش شامل بررسی رزومههای نامزدهای شغلی برای سنجش دانش، مهارتها، تواناییها و نگرشهای مورد نیاز برای انجام دادن خوب یک کار است. در ظاهر، این فرآیند کاملاً ساده به نظر میرسد، اما مستلزم برنامهریزی و تلاش زیادی است و بیخطا نیست. در مورد مشاغل سطح متوسط و سطح پایین، فهرستی از الزامات را میتوان با تماشای کارمندان فعلی که سوابق عملکردی برجستهای از خود نشان میدهند جمعآوری کرد. بااینحال، زمانیکه شغل تازه است و هیچ کارمندی وجود ندارد، سرپرستان و متخصصان منابع انسانی فهرستها را براساس تحقیقات دیگر شرکتهای مشابه ایجاد میکنند. هنگامیکه درک واضحی از آنچه در متقاضی شغل مورد نظر است وجود داشت، آنگاه هر نامزد میتواند از طریق بررسی دقیق و پرسشهای مصاحبهکنندگان ارزیابی شود.
این فرایند بهویژه برای مشاغل فنی یا مشاغلی که میتوان کمیسازی کرد، مانند کارهایی که در تحقیق و توسعه یافت میشوند، مؤثر است؛ اما با بالارفتن موقعیت فرد در شرکت به سمت مشاغلی با گستردگی وظایف و مسئولیتهای روشنتر، کار دشوارتر میشود. برنامهریزی استراتژیک، تفکر انتقادی، آزادی عمل، رهبری و دیگر متغیرها باید به این فهرست اضافه شوند ـ و تعیین کمیت آنها بسیار دشوارتر است. این امر انتخاب واجد شرایطترین نامزد شغلی را دشوار میکند و احساس درونی یا شمه نقش بیشتری در تصمیمگیری دربارهی اینکه چه کسی بهترین نامزد برای این شغل است ایفا میکند. این در طول مصاحبهی حضوری، دقیقاً جایی که سایکوپات در آن میدرخشد، بیشتر مشهود است. هرچه این شغل با وضوح کمتر یا سطح بالاتری تعریف شده باشد، استخدام شدن برای سایکوپات راحتتر است.
برای نیروهای مسئول گزینش این امر رایج است که 15 درصد یا بیشتر رزومههایی که دریافت میکنند حاوی تحریف یا دروغ است. سایکوپاتها که شخصیتشان با دروغگویی مزمن تعریف میشود، بهویژه در ساختن اسناد مکتوب ـ رزومهها، توصیهنامهها، نقلقولها و جوایز ـ کاملاً ماهرند. آنها میتوانند یک سابقهی کاری سفارشی متناسب با نیازهای شغلی بسازند و از آن با ارجاعات جعلی، نمونههای شغلی و اصطلاحات تخصصی مناسب پشتیبان تهیه کنند.
سایکوپاتها هم در ظاهر و هم روی کاغذ مزیتی دارند. آنها میتوانند در طول مصاحبه خوب صحبت کنند و بهعنوان افراد ماهر، بااستعداد، باهوش، حساس و با اعتمادبهنفس و قاطع ظاهر شوند. توانایی داستانسرایی آنها «دادهها»ی رزومهشان را تقویت میکند و کل بستهای که ارائه میدهند میتواند کاملاً قانعکننده باشد. متأسفانه، اگر تصمیمات استخدامی براساس رزومههای جعلی ساده و مصاحبههای بدون ساختار از سوی مصاحبهگران آموزش ندیده باشد ـ که در آن تخصص براساس توانایی متقاعد کردن مصاحبهکننده ارزیابی میشود ـ شرکت در معرض خطر استخدام فردی متقلب خواهد بود.
مارهای کتوشلواری را داود معنویپور ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۳۶۸ صفحهی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.
نگاهی به کتاب «نقطههای آغاز در ادبیات روشنفکری ایران»
معرفی کتاب «دربارهی رنج بشر»
کتابی درباره دوستی و عشق در دوران مدرن.
نگاهی به کتاب «شاهنشاهیهای جهان روا»
معرفی کتاب «اخلاق و دین»