در اردیبهشت‌ماه سال جاری (ماه آوریل سال ۲۰۲۳) کتابی درباره‌ی اساطیر ایران در ژاپن و به زبان ژاپنی منتشر شد که مؤلف آن خانم پروفسور اِمیکو اوکادا آن را در سن ۹۱ سالگی خود منتشر کرده است. عنوان دقیق کتاب «اساطیر پارس» (perusha-no shinwa) است که انتشارات چیکوما شوبو آن را در ۲۵۹ صفحه و در قطع جیبی (۱۰٫۵×۱۵) منتشر کرده است. این کتاب پیش‌تر در سال ۱۹۸۲ با عنوان «اساطیر ایران؛ نبرد روشنی و تاریکی» در قالب یکی از مجلدات مجموعه «اساطیر جهان» انتشارات چیکوما شوبو منتشر شده بود و اکنون ویراست جدیدی از آن با عنوان و شمایلی جدید و با اندکی تغییرات و الحاقات به چاپ رسیده است. مرجع اصلی نویسنده در تألیف این کتاب شاهنامه‌ی فردوسی است و او پیش‌تر در سال ۱۹۹۹ نیز گزیده‌هایی از شاهنامه را به زبان ژاپنی ترجمه و منتشر کرده بود. در یادداشت حاضر، به مناسبت انتشار ویراست جدید این کتاب، محتوای اثر و مؤلف آن را معرفی می‌کنیم.
کتاب مقدمه‌ای ۱۷ صفحه‌ای، یک «سخن پایانی» در سه صفحه و یک مؤخره‌ی پنج صفحه‌ای به قلم مؤلف دارد و پروفسور یوشی‌هیکو کوتسوکاکه استاد ادبیات کلاسیک یونانی و لاتین دانشگاه مطالعات خارجی توکیو نیز یک یادداشت ده صفحه‌ای برای کتاب نوشته‌اند که به انتهای کتاب افزوده شده است. بخش اصلی کتاب از پنج فصل تشکیل شده است که فصل نخست آن به آفرینش جهان از نگاه دین زرتشت و نبرد بین روشنی و تاریکی در این آیین می‌پردازد. سه فصل بعدی کتاب به معرفی وقایع دوران پیشدادیان در شاهنامه‌ی فردوسی اختصاص دارد و در فصل آخر نیز برخی پهلوانان و وقایع مهم دوره‌ی کیانی معرفی می‌شوند و کتاب با داستان نبرد رستم و سهراب به پایان می‌رسد.
نویسنده در مقدمه‌ی کتاب که عنوان «خواندن روح ایرانیان» را بر آن گذاشته است به عنوان کتاب و تفاوت بین «پارس» و «ایران» اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که اساساً «ایران» نامی اصیل و قدیمی است و مردمان این خطه از دیرباز سرزمین خود را «ایران» نامیده‌اند. اما از آنجا که فرهنگ و ادبیات این سرزمین در میان کشورهای اروپایی و به تبع آن نزد ژاپنی‌ها با نام «پرشیا» شناخته شده است، این عنوان برای کتاب انتخاب شده و تأکید می‌کند که مقصود از «پارس» همان «ایران» است.
در فصل اول کتاب که عنوانش «اساطیر آفرینش زمین و آسمان» است به خلقت جهان و دوران آفرینش زمین و آسمان پرداخته می‌شود و سپس نبرد بین روشنی و تاریکی و تقابل اهورامزدا و اهریمن از منظر دین زرتشت به تصویر کشیده می‌شود. عنوان فصل دوم «اساطیر شکل‌گیری کشور» است و در آن نخستین پادشاهان ایران و دستاوردهایشان معرفی می‌شوند. ابتدا وقایع دوران کیومرث تا پادشاهی جمشید شرح داده می‌شود و سپس به مغرور شدن جمشید و از دست رفتن فره‌ی ایزدی‌اش اشاره می‌شود و در پایان این فصل نیز برآمدن ضحاک و دستگیر و کشته شدن جمشید به دست او نقل می‌شود. فصل سوم «مارشاه اهریمنی» به داستان فرمان‌روایی ضحاک و وضعیت ایران‌زمین در این دوران اختصاص دارد. این فصل با خواب دیدن ضحاک و تبدیل شدن او به پادشاهی ماردوش آغاز می‌شود. در ادامه، تولد فریدون، قیام کاوه‌ی آهنگر و داستان گرز گاوسر فریدون نقل می‌شود و این فصل با به بند کشیده شدن ضحاک در کوه دماوند پایان می‌یابد.
فصل چهارم «فریدون، پادشاه نیک‌سیرت» به داستان زندگی و پادشاهی فریدون و نوادگان او اختصاص دارد. ابتدا سلم و تور و ایرج پسران فریدون معرفی می‌شوند و سپس ماجرای ازدواج آن‌ها با دختران سرو شاه یمن نقل می‌شود. در ادامه، به تقسیم کشور بین سه برادر و حسادت سلم و تور به ایرج و نزاع برادران و در نهایت به مرگ تراژیک ایرج اشاره می‌شود. پس از آن می‌بینیم منوچهر نوه‌ی دختری ایرج برمی‌خیزد و با کشتن سلم و تور انتقام پدربزرگ خود را می‌گیرد. در پایان این فصل، فریدون که تاج شاهی را بر سر منوچهر نهاده به شکل پادشاهی سالخورده و اندوهگین به تصویر کشیده می‌شود. فصل آخر، یعنی فصل پنجم که عنوان «دوران پهلوانان» را بر خود دارد، با تولد زال و پرورش یافتن او نزد سیمرغ پرنده‌ی مقدس آغاز می‌شود. در ادامه، تولد و بالیدن رستم و داستان عشق او و تهمینه را می‌بینیم. سپس شرحی مختصر از پهلوانی‌های رستم داده می‌شود و در نهایت، کتاب با نبرد رستم و پسرش سهراب و کشته شدن پسر به دست پدر به پایان می‌رسد.
در «سخن پایانی» مؤلف خاطرنشان می‌کند که داستان رستم پس از مرگ سهراب تمام نمی‌شود و پهلوانی‌های رستم و دیگر یلان همچنان ادامه دارد، اما داستان‌ها در این دوران کمتر رنگ‌وبوی اساطیری دارند و بیشتر به قصه‌های حماسی می‌مانند. همچنین برخی منابع استفاده شده در تألیف کتاب نیز در این بخش معرفی شده‌اند. این منابع عبارتند از چند اثر از گیکیو ایتو و تسونه‌ئو کورویاناگی ایران‌شناسان فقید ژاپنی، کتاب «اساطیر ایرانی» جوزف کارنوی، کتاب «داستان‌های شاهنامه» شادروان احسان یارشاطر و کتاب «جهان‌فروری» زنده‌یاد بهرام فره‌وشی. مؤخره‌ی کتاب در ویراست قبلی آن چاپ سال ۱۹۸۲ وجود نداشت و نویسنده آن را در ویراست حاضر به کتاب افزوده است. پروفسور اوکادا در این مؤخره‌ی موجز به زندگی مردم امروز ایران می‌پردازد و آیین‌ها، فرهنگِ خوراک و پوشاک و شیوه‌ی زندگی امروزی ایرانیان را به اجمال به تصویر می‌کشد.
پروفسور کوتسوکاکه نیز در یادداشت خود با عنوان «جهان رنگارنگ اساطیر ایرانی» در انتهای کتاب، اساطیر ایرانی معرفی شده در این کتاب را با اساطیر ژاپنی، رومی و یونانی مقایسه می‌کند و نتیجه می‌گیرد که اساطیر ایرانی برای مخاطب ژاپنی جذاب و تا حدی عجیب و ناآشنا خواهد بود. زیرا ژاپنی‌ها عادت دارند در اساطیر خود یا اساطیر اروپایی، زندگی، روابط و نبردهای خدایان را ببینند، اما در اساطیر ایرانی که در این کتاب معرفی شده‌اند با پادشاهان و پهلوانانی روبه‌رو هستیم که با این که ویژگی‌های فرابشری دارند، همگی در حقیقت انسان هستند.
خانم دکتر امیکو اوکادا متولد سال ۱۹۳۲ (۱۳۱۰ خورشیدی) در توکیو هستند. تحصیلات دانشگاهی اولیه‌شان در رشته‌ی زبان و ادبیات ژاپنی در دانشگاه گاکوگِی توکیو بوده است و بعد از فراغت از تحصیل، مدتی به تدریس زبان و ادبیات ژاپنی در مدارس ژاپن اشتغال داشته‌اند. ایشان پس از آشنایی با زبان فارسی در سال ۱۳۴۱ خورشیدی در سن ۳۱ سالگی به ایران عزیمت می‌کنند و در دانشگاه تهران در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی شروع به تحصیل می‌کنند و در سال ۱۳۴۶ موفق به دریافت درجه‌ی دکتری از این دانشگاه می‌شوند. ایشان نخستین فرد ژاپنی هستند که از دانشگاه تهران درجه‌ی دکتری دریافت کرده‌اند. خانم دکتر اوکادا پس از بازگشت به ژاپن در دانشگاه مطالعات خارجی توکیو مشغول به تدریس می‌شوند و در سال ۱۹۸۸ (۱۳۶۷ خورشیدی) به درجه‌ی استادی این دانشگاه نائل می‌گردند. ایشان از زمان بازنشستگی، ریاست انجمن فرهنگی ایران و ژاپن را بر عهده داشته‌اند. برخی از آثار ایشان به قرار زیر است:
«ترجمه‌ی خسرو و شیرین نظامی» (۱۹۷۷)، «ترجمه‌ی ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی» (۱۹۸۰)، «ترجمه‌ی لیلی و مجنون نظامی» (۱۹۸۱)، «روح ایرانی» (۱۹۸۲) (برنده‌ی جایزه‌ی باشگاه نویسندگان ژاپن)، «اساطیر ایرانی، نبرد روشنی و تاریکی» (۱۹۸۲)، «همسایه‌ی ایرانی‌ام» (۱۹۹۸)، «ترجمه‌ی گزیده‌ای از شاهنامه‌ی فردوسی» (۱۹۹۹) «ترجمه‌ی رباعیات خیام» (۲۰۰۴)، «زبان‌ها و فرهنگ‌های جهان اسلام» (۲۰۰۸)، «عشق من، کشور شعر و سخن» (۲۰۱۹)، تألیف چندین فرهنگ دوزبانه‌ی ژاپنی به فارسی و فارسی به ژاپنی و تألیف کتب آموزشی متعدد برای تدریس زبان فارسی در ژاپن.
ورشو چندی پیش داستان بی‌فضیلتی جنگ است و آسیب‌هایی که گاه تا نسل‌های آتی درمانی ندارد.
معرفی کتاب «زندگی زیر سقف دودی با لب خاموش!»
مروری بر کتاب «اخلاق از دیدگاه سارتر و فروید»
معرفی رمان «کتاب‌خواران»
نگاهی به کتاب «اتومبیل خاکستری» نوشته‌ی آلکساندر گرین
