خانه‌ی درهم‌شکسته

به تازگی کتاب خانه درهم شکسته نوشته هورست کروگر، باترجمه مینو لعل‌روشن به همت انتشارات طرح نو منتشر شده است. هورست کروگر، روزنامه‌نگار آلمانیِ زاده ۱۹۱۹ پس از شکست در جلسات محاکمه رسیدگی به جنایات آشویتس در سال ۱۹۶۴ تصمیم می‌گیرد به عنوان آخرین بازمانده از خانواده خود و به جای همه آن‌ها که نفهمیدند یا نخواستند بفهمند، آنچه را فهمیده روایت کند؛ جنگ را، جدایی و فقدان  را و هیتلر را. هیتلری که به قول او اول که روی کار آمد، خودِ امر هنری و متعالی بود. آلمانی‌های بلاتکلیف و سرخورده از شکست‌های پیشین و نیازمند به مناسبات غیرعقلانی، کتاب صدراعظم جدید را آن‌چنان مشتاقانه می‌خواندند که گویی امیدی سترگ برای نجات قوم آلمانی در آن نهفته است: کتاب رستگاری، آنچه هیتلر را به بتی بدل کرد که به گفته کروگر «اگر سال ۳۸ کسی علیه هیتلر دست به اسلحه می‌برد، برای دستگیری‌اش نیازی به گشتاپو و اِس‌اِس نبود؛ مردم خودشان او را در هیأت قاتل مسیح به دار می‌آویختند»، نه احساسی برآمده از بصیرتی سیاسی، بلکه عطشی معنوی در خود داشت: نگاهی به آسمان در انتظار موعود.
کروگر از زخم‌های دوران نوجوانی و جوانی‌اش در زمان جنگ جهانی دوم در برلین می‌نویسد؛ از خانواده غیرسیاسی‌اش و از آلمانی‌های بی‌آزاری که «هیچ‌وقت نازی نبودند، اما نازی‌ها بدون آن‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانستند به قدرت برسند.» او از ناباوری‌اش از رفتن هیتلر می‌نویسد: «شبیه معجزه است که زبان آلمانی بدون هیتلر هم وجود دارد؛ که علیه او هم می‌تواند وجود داشته باشد؛ اینکه می‌توان چنین کاری کرد. خود حروف آلمانی؛ جمله‌های آلمانی علیه هیتلر! اما آیا هیتلر رفته است؟ او هنوز درون ما وجود دارد؛ او هنوز در تاریکی و زیرزمین فرمانروایی می‌کند… هیتلر… فکر می‌کنم او با ما می‌ماند؛ تا ابد!»
نشست نقد و بررسی کتاب «خانه درهم‌شکسته» در روز شنبه ششم خرداد ساعت ۱۵ با حضور نرجس خدایی، محمد راغب و مینو لعل‌روشن در مرکز فرهنگی شهر کتاب به صورت مجازی برگزارمی شود. علاقه‌مندان می‌توانند این نشست را از صفحه‌ی اینستاگرام این مرکز به نشانی Ketabofarhang  پیگیری کنند.