خوردن شیر کاکائو با اندوه

زهرا ماهری

نگاهی به کتاب «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید»

وینش: همیشه نمی‌توان شاد بود و گاهی اندوه به سراغ ما می‌آید. حالا باید با این اندوه، این حسی که بسیاری از آن فراری‌اند، چه کار کرد؟ چطور با آن کنار آمد و او را خیلی کش نداد؟ «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» قدم به قدم به کودک نشان می‌دهد که اندوه چیست و چطور وقتی به سراغمان آمد باید آن را همراهی کنیم.

وقتی اندوه به دیدارم می‌آید

نویسنده: اوا الند

مترجم: زهره قائینی

ناشر: موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، کتاب‌های تاک

همه دوست دارند شاد باشند. والدین دوست دارند بچه‌هایشان همیشه شاد باشند و اغلب همه خوشبختی را در شادی می‌بینند. مردم کسی را که بخندد و پر انرژی باشد، سالم می‌دانند و تا کسی دچار اندوه می‌شود برای او نگران می‌شوند. حتی گاهی «شادی» هم می‌خواهد پایدار باشد. اگر انیمیشن inside out را دیده باشید متوجه حرفم می‌شوید. در این انیمیشن هم حس شادی می‌خواست در تمام لحظات زندگی شخصیت داستان حضور داشته باشد و همیشه اندوه یا غم را به گوشه‌ای می‌راند که شخصیت داستان درگیرش نشود. اما اصلا مگر شادی بدون اندوه معنا دارد؟ مگر می‌توان همیشه بالا بود بدون آنکه پایین را دیده باشیم؟ قطعا امکان ندارد. اگر زندگی همیشه روی ریل شادی باشد بعد از مدتی این شادی کاملا بی‌معنی می‌شود. احساسی که عاری از حس می‌شود. همان‌طور که شادی در انیمیشن بعد از کلی ماجراجویی به این نتیجه رسید که انسان‌ها به تمام احساساتشان نیاز دارند و باید آنها را خوب بشناسد. این خوب شناختن نیازمند درک درست از این احساسات است و اینکه چطور باید با هر کدام از این احساسات مواجه شویم. در کنار هم داشتن احساسات گوناگون انسان متعادل را می‌سازد. کتاب «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» یادآور همین نکته است. همیشه نمی‌توان شاد بود و گاهی اندوه به سراغ ما می‌آید. حالا باید با این اندوه، این حسی که بسیاری از آن فراری‌اند، چه کار کرد؟ چطور با آن کنار آمد و او را خیلی کش نداد؟ «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» قدم به قدم به کودک نشان می‌دهد که اندوه چیست و چطور وقتی به سراغمان آمد باید آن را همراهی کنیم.

در این کتاب پسرکی را می‌بینیم که پذیرای مهمانی است به نام اندوه. اندوه با چمدانی وارد می‌شود. پسرک اول با او سر ناسازگاری دارد، اما کم‌کم او را به عنوان مهمانی که بالاخره روزی می‌رود می‌پذیرد. با او شیرکاکائوی گرم می‌نوشد، کتاب می‌خواند، موسیقی گوش می‌دهد، بازی می‌کند و در کنارش زندگی می‌کند و در نهایت اندوه در سکوت از همان دری که آمده خارج می‌شود.  این کتاب تدریجی به کودک نشان می‌دهد، اندوه هم مانند دیگر احساسات است. نباید در او غرق شد و باید با آن راه آمد. داستان «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» شبیه کتاب «خشم قلمبه» اثر میری دلائسه است. احساسی که می‌خواهد از آن صحبت کند به قالب موجودی درآمده که کودک با آن حرف می‌زند و آن را مقابل خود می‌بیند. و در هر دو کتاب تاکید می‌کند که اگر آن را بشناسیم و درست رفتار کنیم این احساس ماندنی نیست و خیلی زود از پیش ما می‌رود یا می‌توانیم آن را کنترل کنیم.

تصاویر کتاب «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» بسیار ساده و ملموس‌اند. همه چیز حول اندوه و پسرک می‌گردد و چشم، رفتارهای این دو در برابر هم را می‌بیند. تصاویر آنقدر گویاست که با خواندن کتاب اندوه را در خود احساس می‌کنیم و همراه با پسرک آرام آرام با اندوه کنار می‌آییم.

کتاب «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» از سری کتاب‌هایی است که برای بلندخوانی بسیار عالی است. می‌توان بعد از بلندخوانی درباره‌‌ی اندوه با بچه‌ها صحبت کرد و مراحلی را که در کتاب آورده با بازی به بچه‌ها آموزش داد. «وقتی اندوه به دیدارم می‌آید» برای آشنایی کودکان با احساساتشان و درگیر کردن آن‌ها برای شناخت خود مناسب است.  

این کتاب را اوا الند نوشته و تصویرگری کرده است. او کتاب دیگری هم به تازگی (سال ۲۰۲۰) درباره‌ی شادی با نامWhere Happiness Begins  نوشته است که هنوز به فارسی ترجمه و منتشر نشده است.