اخلاقپژوهان جوان: تصویر هر کسی را نمیتوان در شبکههای اجتماعی یا رسانهها منتشر کرد. در حالت عادی، باید از او اجازه بگیریم. اما در مورد کودکان چطور؟ آیا انتشار تصاویر کودکان، اخلاقی است؟ باید از والدین آنها اجازه بگیریم؟
آیا انتشار تصویر کودکان در رسانهها اخلاقی است؟
چگونه باید دربارۀ بچههایی که مرتکب جرم شدهاند، گزارش تهیه کنیم؟ اگر بچهها قربانی جرمی شدند یا شاهد جرمی بودند، چهکار کنیم؟ برای مصاحبه با بچهها باید از پدر و مادر اجازه بگیریم؟ اگر خیلی عجله داشتیم چه کنیم؟ برای بچهها باید قوانین خاصی داشته باشیم؟ خبرنگارها چطور میتوانند امنیت بچهها را بیشتر حفظ کنند؟ مردم، مخصوصاً روزنامهنگاران و والدین، نظراتی دربارۀ مصاحبه کردن و عکس گرفتن از بچهها و نوجوانها دارند. بعضی وقتها، قانون مانع از عکسگرفتن یا خبر نوشتن دربارۀ بچهها میشود، اما بیشتر این مسئله، بحث اخلاقی است. ما در ادامه به چند موقعیت حساس اخلاقی در این زمینه میپردازیم.
کودکان متهم به ارتکاب جرم
سن کودکان تاثیر بسزایی در این دارد که کودکان در دادگاه بزرگسالان محاکمه میشوند یا دادگاه نوجوانان و همچنین عنوان جرم اتهامی، اغلب از موارد عوامل تعیینکننده در تصمیمگیری خبرنگاران برای شناسایی یا عکاسی از کودکی هستند که به جرمی متهم شده است. برخی رسانهها راحتتر با شناساییشدن یک نوجوان ۱۷ ساله نسبتبه یک نوجوان ۱۰ ساله موافق هستند. همچنین، اگر والدین فرد مشهوری باشند، دستگیری کودک ممکن است خبرسازتر باشد. برخی سازمانها بین شناسایی کودک با نام و انتشار عکس او تفاوت قائل میشوند؛ برخی دیگر آنها را یکسان میدانند.
کودکان؛ قربانی یا شاهد جرم
اکثر رسانهها تمایل دارند درخواست ناشناس ماندن یک کودک قربانی جرم یا کودکی که شاهد جرم بوده است را رعایت کنند، حتی اگر نام او در دادگاه ذکر شده باشد. بااینحال، اگر کودکی در مصاحبهها با چهرهاش نمایش داده شود یا والدین او کودک را علنی معرفی کنند، اغلب از نام او استفاده میشود.
نمونههای دیگر
در نبود الزام قانونی، آیا برای مصاحبه یا عکاسی از یک کودک (یا پخش کردن مطالب بعد از آن) نیازمندِ اجازۀ والدین است؟ بسیاری از رسانهها تمام تلاش خود را میکنند تا اجازۀ والدین را بگیرند. برخی دیگر بسته به شرایط، انعطافپذیرتر هستند. برای مثال، در مصاحبه با کودکان در مورد موضوع سادهای مانند بازیهای ویدیویی مورد علاقهشان، برخی سازمانهای خبری احساس میکنند که درخواست اجازۀ والدین ضروری نیست. در چنین مواردی، ممکن است خبرنگار به کودک کارت ویزیت خود را بدهد تا بعداً با والدین تماس بگیرد.
هنگامی که یک خبر به سرعت در حال پخش شدن است ــ برای مثال، تیراندازی در یک مدرسه ــ گرفتن اجازه از والدین برای عکسبرداری از کودکانی که از ساختمان در حال فرار هستند یا توسط پلیس محافظت میشوند، عملاً ممکن نیست. بسیاری از رسانهها احساس میکنند که در چنین شرایطی، ماهیت استثنایی خبر به آنها اجازه میدهد بدون اجازۀ والدین اقدام کنند. بااینحال، بسیاری برای صحبت با دانشآموزان، بهویژه در شرایط اضطراری، بهدنبال چنین مجوزی هستند.
برخی از سازمانها به خبرنگاران و عکاسان خود دستور میدهند به کودک، شرایط را توضیح دهند و بیان کنند که از مطالب آنها در کجا استفاده خواهد شد.
یک سازمان ممکن است قوانین خاص برای کودکان داشته باشد تا از افشای نام وتصویر آنان خودداری کند. اتفاقاتی که دربارۀ کودکانی رخ میدهد که مرتکب جرم شدهاند یا مشکلاتی که کودکان حاشیهنشین با آن روبهرو هستند، محرمانگی هویت و اطلاعات ممکن است منطقیتر باشد.
دستورالعملهای خبرگزاری آسوشیتدپرس برای مصاحبه با کودکان شامل نکات زیر است:
اگر در خبر نام و سن کودک باشد، در نظر بگیرید که آیا ذکر دقیق محل زندگی کودک در داستان یا زیرنویس عکس کاملاً ضروری است یا خیر. حتی زمانی که موضوع داستان بهطور خاص حساس نبوده، مواردی بوده است که افراد با نیات مشکوک با خانوادههای جوانانی که در داستانها و عکسهای ودهاند، تماس گرفتهاند. اگر داستان را به خطر نمیاندازد، نام مدرسه، محل کار یا حومۀ خاص محل زندگی کودک را حذف کنید.
عکاسان و خبرنگارانِ تصویری نیز باید دقت کنند که چگونه و کجا از سوژهها عکس یا فیلم میگیرند. (در موارد بالا که خانوادهها تماسهای ناخواستهای از خوانندگان دریافت کردند، یک دختر در عکس خبرگزاری آسوشیتدپرس روی تختش دیده میشد که مجله میخواند و عکسی از زاویۀ دیگری به شکلی عکاسی شده بود که لباس کوتاه او برجسته میشد. روشهای عکاسی دیگری نیز میتوانستند به همان اندازه برای تصویرگری این داستانها مؤثر باشند.)
ما برای استفاده از عکس یک کودک نیازی به اجازۀ والدین نداریم اگر عکس و حق استفاده آن را از جای دیگری به دست آورده باشیم، اما احساسات والدین و تأثیر آن بر کودک باید در نظر گرفته شود. (در مورد مرد کلیولندی که در سال ۲۰۱۳ متهم به ربودن زنان و نگهداری آنها در خانهاش شد، سردبیران عکس تصمیم گرفتند از عکس دختر کوچک یکی از زنانی که همراه مادرش نگهداری میشد، استفاده نکنند. سیاست ما شناسایی کودکان زیر سن قانونیای نیست که مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند.)
تصمیمگیری در مورد استفاده از مطالب نوشتاری که یک فرد زیر سن قانونی بهصورت آنلاین منتشر میکند ــ توییتها، نوشتههای وبلاگی، بهروزرسانیهای وضعیت و غیره ــ نیاز به تعادل بین ارزش خبری و احتمال آسیب دارد. این موضوع، شامل ذکر نام کاربری آنلاین افراد زیر سن قانونی نیز میشود.
هنگام مصاحبه با جوانان، برای تأیید نام آنها دقت کنید (در صورت داشتن سن کافی، درخواست دیدن گواهینامۀ رانندگی ایده خوبی است). خصوصاً پسرانِ نوجوان در این زمینه بیش از دختران، دروغ میگویند.
واقعیت این است که در برخورد بصری با هنر خوشنویسی، از درنگ و تأمل گریزی نیست.
هرچند خواندن کتابهای کلاسیک سخت است و صبر و حوصله میخواهد، اما ضروری نیز هستند و ما را نجات میدهد.
حمید مصدق ۲۶ سال پیش درست در چنین روزی با زندگی خداحافظی کرد.
به مناسبت انتشار نخستین روایت ژانر گوتیک با ترجمه کاوه میرعباسی
نخبگان گاهی ترجیح میدهند که در مسائلی که به قیمت از دست دادن منزلت شغلی یا حتی امنیت جسمی و روحیشان تمام میشود، دخالت نکنند.