کتابچی: در نظر من رمانهای جنایی مانند ادویهها برای غذا هستند. ادامه دادن بدون آنها ممکن است، اما غذا قطعا با وجود آنها هزار برابر بهتر و لذیذتر خواهد بود. رمانهای جنایی باعث میشوند ذهن خواننده، بهطور کامل درگیر شده و حس هیجان و بیتابیای را تجربه کند که صرفا خاصهی کتابهای جنایی است. در بین هزاران هزار رمان جنایی که سالانه نوشته و منتشر میشوند، تعداد کمی از آنها هستند که بعد از اتمامشان دلتان میخواهد از شدت بُهت و حس هیجان دور اتاق بدوید و جیغ بزنید! از بیشتر این کتابها اقتباسهای بسیار قوی سینمایی وجود دارد که میشود گفت بهاندازهی خود کتابها خوب هستند!
بدون صحبت اضافه، به معرفی پنج رمان جنایی با پایانی غافلگیرکننده با احتمال جیغ کشیدن در پایان رمان میپردازم.
ده بچه زنگی
قطعا یکی از بهترین کتابها، نه تنها در این لیست بلکه در ژانر جنایی-معمایی، این کتاب است؛ از آن کتابهایی که موقع خوانش آنها از زور هیجان و اضطراب بر سرجای خود بند نخواهید بود! «ده بچهی زنگی» با نام اصلیِ «و سپس هیچکس باقی نماند»، از بهترین آثار «آگاتا کریستی»، ملقب به «ملکهی جنایت» است. این کتاب به گفتهی خود آگاتا، مهمترین رمان او است و این نویسنده، زمان بسیار زیادی را صرف طرحریزی کلی داستان کرده است. در این رمان، ده نفر که هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، هرکدام به شیوهی متفاوتی به یک جزیره دعوت میشوند. وقتی که به جزیره میرسند میبینند که میزبانشان در جزیره حضور ندارد و تنها افراد حاضر در تمام جزیره، همین ده نفر هستند. در ادامه، این افراد یکییکی براساس یک شعر بچهگانه به قتل میرسند. آنها در این جزیره گیرافتادهاند و هیچ راهی برای ترک آن ندارند. حال دو موضوع مطرح است، یا قاتل، فردی سوای از این ده نفر است که در جزیره پنهان شده یا قاتل، در میان این ده نفر حضور دارد. کتاب ده بچهی زنگی در یک کلمه، اثری است نفسگیر. ترس، شک، بیاعتمادی و تردید در تمام صفحات آن به چشم میخورد و ظن خواننده، مدام از یک شخصیت به شخصیتی دیگر در حال رفتوآمد است. بدون شک میگویم که در تمام طول خواندن کتاب اضطراب، استرس و حس پریشانی، همراه با میلی غیرقابل مقاوت برای حل کردن معما شما را رها نمیکند. پایان کتاب شوکهکننده است و خواننده را با احساس بهتی عمیق تنها میگذارد.
از این کتاب یک مینی سریال سه قسمتی نیز ساخته شده که بسیار زیبا و خوشساخت است.
جایی که خرچنگها آواز میخوانند
«جایی که خرچنگها آواز میخوانند» نوشتهی «دلیا اونز» جزو پرفروشترین آثار سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ است که به مدت ۴۵ هفته، در صدر لیست پرفروشترین کتابهای دنیا قرار داشته است. «کیا» دختری است که تمام اعضای خانوادهاش او را در کودکی رها کرده و این دختر کوچک و حساس را با پدر بدخلق و جامعهگریزش تنها گذاشتهاند. اما پدرش نیز به زودی از تصویر کنار رفته و کیا که هنوز نوجوان هم نشده و تحت تاثیر عقاید جامعهگریزانهی پدرش نمیتواند با هیچکسی ارتباط بگیرد و به هیچکسی اعتماد کند، مجبور میشود از همان کودکی خودش گلیم خودش را از آب بیرون بکشد و به تنهایی زندگیاش را اداره کند. کیا در بین مردم محلی، به «دختر مرداب» معروف است. چراکه خانهاش نزدیک به یک مرداب بسیار زیباست. داستان از جایی آغاز میشود که جسد معشوقهی سابق کیا پیدا شده و همه، به دلیل سبک زندگی و طبیعت منحربهفرد و غیرمعمول کیا، به او مشکوک میشوند و او را به قتل متهم میکنند. دلیا اونز در این کتاب، داستان زندگی دختر مرداب را از کودکی، و از زمانی که اعضای خانوادهش تصمیم به ترک پدر میگیرند به زیبایی هرچه تمامتر بیان میکند. جایی که خرچنگها آواز میخوانند تفاوت زیادی با دیگر کتابهای این لیست دارد، چرا که با وجود آنکه یک کتاب جنایی است و قتل و معما در آن وجود دارد، بیشتر از آن یک اثر اجتماعی-عاشقانه است. حتی گاها خواننده، به قدری غرق در توصیفات بینظیر نویسنده از طبیعت و روابط و احساسات میشود که مسئلهی قتل و دادگاه را به طور کلی فراموش میکند. این کتاب، نه تنها از نظر پلات داستان، بلکه به لحاظ نوشتار و قلم نویسنده، یک شاهکار به تمام معنا بهشمار میرود. نویسنده که خود جانورشناس هم هست، قلمی جادویی دارد و بهراستی در توصیف طبیعت و مرداب محل زندگی کیا میدرخشد. نوشتار کتاب حالتی شاعرانه و شعرگونه دارد که در صورت مطالعهی متن اصلی انگلیسی کتاب، به زیبایی به این ویژگی پیمیبرید. جایی که خرچنگها آواز میخوانند یک درام اجتماعی است که پستی و بلندیهای زندگی را به لطافت ابرهای بهاری برای خواننده به تصویر میکشد و دقیقا همین ویژگی، باعث میشود پایان این کتاب تا این اندازه شوکهکننده باشد. چراکه، آنقدر غرق داستان زندگی کیا و طبیعت مسحورکنندهای که او را احاطه کرده است میشوید که به کلی داستان قتل و جنایت از یادتان میرود.
از این کتاب یک اقتباس سینمایی فوقالعاده با همین اسم وجود دارد.
قتل راجر آکروید
«قتل راجر آکروید» یکی از بهترین آثار جنایی معمایی نوشته شده در طول تاریخ است که شهرتی جهانی برای آگاتا کریستی به همراه آورد. این کتاب در لیست «۱۰۰۱ کتابی که باید پیش از مرگ بخوانید» و «۱۰۰ کتاب قرن لوموند» نیز قرار دارد. پیرزن بیوهی بسیار ثروتمندی ساکن یک روستای کوچک، ناگهان خودکشی میکند. بعد از مرگ او شایعههای زیادی در روستا پر میشود که این زن با یکی از مردان ثروتمند روستا به نام «راجر آکروید» رابطهای پنهانی داشته، همسر سابقش را به قتل رسانده و کسی از او اخاذی میکرده است. بعد از مرگ این پیرزن، راجر آکروید که بسیار پریشان شده، به دکتر دهکده میگوید که خیلی نگران است و از او سوال میکند آیا مطمئن است که علت مرگ این پیرزن خودکشی بوده است؟ او به دکتر میگوید موضوع مهم و حیاتیای پیشآمده که باید به او را در جریانش بگذارد. عصر روز بعد راجر آکروید در اتاق مطالعهاش، قبل از آنکه بتواند سخنی از آن نگرانیهای مهمش را بر زبان بیاورد، به قتل میرسد. این کتاب از سری کتابهای «مجموعهی پوآرو» است. پوآرو در این کتاب با دکتر، که جایگاه دستیار همیشگی پوآرو، «هستینگز» را میگیرد، به حل معمای مرموز قتل راجر آکروید میپردازند. این کتاب نه تنها یک رمان جنایی، بلکه از سری رمانهای جنایی-روانشناختی است. کمتر کسی وجود دارد که توانسته باشد پایان این کتاب را حدس بزند. پایان کتاب راجر آکروید، یکی از شوکهکنندهترین و قویترین پلات توئیستهای تاریخ ادبیات جنایی را دارد. این شیوهی داستاننویسی –که برای جلوگیری از اسپویل داستان نمیشود بیشتر راجع به آن توضیح داد- نقطه تحولی در نگارش رمانهای جنایی-معمایی بهشمار میآید که پنجرهای جدید، به روی دستهی جدیدی از رمانهای معمایی گشود.
از این فیلم هم اقتباس سینمایی وجود دارد.
چیزهای تیز
«چیزهای تیز» نوشتهی «گیلین فلین» بدون شک یکی از قویترین کتابها در این ژانر است و مینی سریال اقتباس شده از آن نیز، بدون شک نه تنها میان بهترین سریالهای جنایی، بلکه در لیست بهترین مینی سریالهای تاریخ جای میگیرد. «کامیل پریکر»، یک روزنامهنگار است که با افسردگی و بیماریهای روحی دیگری دست و پنجه نرم میکند. او که به تازگی یک دورهی درمان را در یک موسسهی روانپزشکی پشتسر گذاشته است، از جانب رئیسش به ماموریت بسیار دشواری فرستاده میشود. او باید به شهر زادگاه خود، که شهر بسیار کوچکی است بازگردد و از ماجرای چند فقره «قتل سریالی دختران نوجوان به طرزی فجیع» گزارش تهیه کند. کامیل، دوران بسیار سختی را در این شهر و در خانهی مادرش پشت سر گذاشته و حالا که علیرغم تمام سختیها، موفق به ترک شهر شده و زندگی، مادرش و خاطرات عذابآور آن روزها را پشت سر گذاشته است، با بازگشتش به آن شهر، مورد هجوم تمام آن احساسات، خاطرات گذشته و رازهای پنهان شده از او قرار میگیرد. در این بین، کامیل، که با اقامت در خانهی مادر کنترلگرش، سختی بسیاری را متحمل میشود، پرده از رازی خانوادگی و بسیار قدیمی برداشته و همزمان درحال جنگیدن با تمام سایههای وجودیاش است. این کتاب، یک تریلر روانشناختی بسیار تحسین شده است که علاوه بر بعد جنایی بسیار قوی، ابعاد اجتماعی روانشناختی بسیار قابل تاملی نیز دارد.
پلات توئیست داستان در یک کلمه، حقیقا خیرهکننده و تا حدودی ترسناک است.
بیمار خاموش
«بیمار خاموش» یک تریلر روانشناختی تکاندهنده نوشتهی «الکس میخائلیدس» است که در سال ۲۰۱۹ برندهی جایزهی «بهترین کتاب معمایی-جنایی سال گودریدز» شد. آلیشیا برنسون در ظاهر یک زندگی بینقص دارد. یک نقاش بزرگ و موفق است، عاشق همسرش است و در یک خانهی زیبا در محلهای خوب با پنجرههای بزرگ و نورگیر زندگی میکند؛ یا حداقل این چیزی است که بهنظر میآید. آلیشیا برنسون یک شب، پنج بار به صورت همسرش شلیک میکند و از همان لحظه به بعد دیگر یک کلمه هم صحبت نمیکند. حالا چندین سال از این واقعه گذشه است. آلیشیا سالهست که در مرکز درمانی-امینیتیای مختص به جنایتکارانی که بیماری روحی و روانی دارند بستری است. تئو فابر رواندرمانگری است که تازه به این موسسه منتقل شده و از قضا، از طرفداران پروپاقرص آلیشیا است. تئو قصد دارد به تنهایی، این معمای بیجواب را حل کند و قفل چندسالهی زبان این نقاش را بشکند. این کتاب جنایی-روانشناختی، قطعا به یکی از بهترین و هیحانانگیز ترین کتابهایی جناییای تبدیل میشود که تابهحال خوانداید. کتاب نثری بسیار جالب و گیرا دارد و پلات کلی داستان بهشدت جذاب است. پایان کتاب نیز بسیار غیرمنتظره و شوکه کننده است.
چرا مردان بیشتر از زنان احساس انزوا میکنند؟
بررسی کتاب «یادداشتهای زیرزمینی» اثر «فئودور داستایفسکی»
بررسی سه مغالطهی حالگرایی و نسبیگرایی اخلاقی
مهمترین پروژه فکری فیرحی ناتمام ماند.
ما وارد تاریخ شدهایم و دیگر منتظر نمیمانیم که درباره ما بنویسند.