عطار شاعری است پر از اضطراب و درد که حقیقت حیات و هستی انسان را در سلوک و عروج معنوی برای پیوند با مبدأ آفرینش می‌داند. اضطراب عطار از لحظه هبوط انسان آغاز می‌شود و تا لحظه بازگشت و عروج روح ادامه دارد. این اضطراب و دلهره شاعر، فلسفی و خودیافته نیست بلکه مبتنی بر آموزه‌های دینی، سنت عرفانی و الگوها و قهرمانان مسیر سلوک است که خود عطار نیز به روایت زندگی و اندیشه آنان پرداخته است. این مقاله به بررسی و تحلیل انواع اضطراب در اندیشه و آثار عطار با تکیه بر نظریه اضطراب وجودی پل تیلیش با روش توصیفی- تحلیلی می‌پردازد. حرکت عطار در مسیر سلوک بیشتر مبتنی بر اضطراب وجودی است تا جذبه و شوق که نتیجه هبوط از بهشت و گناه آغازین است. اضطراب وجودی عطار به حوزه سلوک محدود نمی‌شود و به ساحت زندگی فردی و اجتماعی و داستان‌های او نیز گسترش پیدا می‌کند. چگونگی بروز و ظهور اضطراب در این داستان‌ها مبتنی بر تحول درونی شدید در یک لحظه و سپس توبه و جبران است. این تحول و انقلاب درونی بر اثر عوامل مختلف انسانی، قدسی یا طبیعی بروز پیدا می‌کند. نحوه واکنش شخصیت‌های داستان به اضطراب، گستره‌ای از پذیرش حداکثری تا انکار کامل آن را شامل می‌شود. اضطراب در آثار عطار به دلیل حضور مستمر در ذهن شخصیت و بازگشت و تکرار مداوم آن، به موقعیت زمانی خاصی منحصر نمی‌شود. تلاش برای غلبه بر اضطراب با تعیین استانداردهای مطلق اندیشانه به کمال گرایی یا پرفکشینیسم عرفانی و دینی منجر می‌شود که ساختار نهایی اندیشه شاعر را شکل می‌دهد.
حامد رحمانی‌کرویق و محمد پاشایی در مقاله‌ای که در مجله‌ی ادبیات عرفانی منتشر شده است به مفهوم اضطراب در آثار عطار پرداخته اند:
سفر در دل خراسان بزرگ، در تاریخ غرقت می‌کند.
درباره نجف دریابندری، به مناسبت سال‌روز درگذشتش
به مناسبت زادروز پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری
آیا می‌دانستید که برای برخی افراد، تنهایی نه تنها یک بار روانی نیست، بلکه فرصتی برای خودشناسی و رشد شخصی است؟
پارادوکس آشیل و لاک‌پشت یکی دیگر از معماهای قدیمی زنون است که نشان می‌دهد حرکت چقدر می‌تواند عجیب باشد.
