img
img
img
img
img

مقاومت زیردستان در برابر قدرت با سازوکار ایدئولوژیک در بوستان سعدی

در این پژوهش، با اساس قرار دادن آثار سعدی، به طرح پرسشی پرداختیم مبنی بر این‌که طبقۀ رعیت چگونه به کسب قدرت در ساختار اجتماعی می‌پرداختند. مطابق با رویکرد هژمونی و قدرت که صاحب‌نظران آن آنتونیو گرامشی و میشل فوکو هستند، با کاربست روش تحلیل انتقادی گفتمان و نیز به پیروی از بینامتنیت و کنش بلاغی، به بررسی قدرت و مقاومت پرداختیم که حلقه‌های تعامل میان مشارکان اجتماع هستند. نظر به کارکرد چندجانبۀ گفتمان‌ها در متون قرن هفتم، یافته‌های پژوهش از این قرار است که در کنار صوفیان و زاهدان و دسته‌های گوناگون اجتماعی که برای کسب قدرت، سازوکارهای ویژۀ خود را به کار می‌گیرند، از دیگر سو، گروه زیردست و رعیت نیز با تصرف و تغییراتی در آن ابزارها، به برساخت‌های جدید قدرت دست می‌یازند؛ آنان با تلفیق پندارها با باور‌های دینی و عرفانی و عرفی موجود در جامعه که در عین حال، باعث فرمانبری و انقیاد خود ایشان شده است، به بسط سازوکاری می‌اندیشند که با بازپخش و اعمال آن، بتوان به گونه‌ای بهره ‌برد تا برترین مقامات را به اطاعت و تسلیم وا‌داشت. بدین ترتیب، با نگرشی ساختارشکنانه به متون، کنش و تعامل پیچیده میان کنشگران، جایگزین تصور فروکاهنده مبنی بر تعامل یک‌جانبهٔ میان گروه‌های فاعل اجتماعی می‌شود.

مقاله‌ی «مقاومت زیردستان در برابر قدرت با سازوکار ایدئولوژیک در بوستان سعدی» نوشته‌ی نعمت‌الله ایرانزاده، محمدحسن حسن‌زاده‌نیری و سعیده قاسمی که در مجله‌ی زبان و ادبیات فارسی منتشر شده، در پی می‌آید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترين مطالب اين بخش
  کتابخانه‌های بدون کتاب

این نهادهای مدرن با استفاده از هوش مصنوعی، پیشنهادات شخصی‌سازی‌شده و بازیابی اطلاعات سریع‌تر را به کاربران ارائه می‌دهند.

  فلسفه با کودکان

نمی‌توان از حقیقتِ فلسفه، در بازی فلسفه با کودکان فرار کرد.

  مردی که «فلسفه» را به شکل «زنی زیبا» دید و با او گفتگو کرد

در کتاب «تسلای فلسفه» که بوئتیوس در دوران زندان نوشت، او روایت می‌کند که فلسفه به شکل زنی میانسال و زیبا بر او ظاهر شده و به دیدارش آمده تا او را از غم و اندوه نجات دهد.

  کافکای واقعی

درباره‌ی دورنمات و تصوراتش

  فیلسوف «نسل کم حوصله اینترنتی»

راه بیونگ از متالوژی تا فلسفه