عارف قزوینی و شاعران زمانه‌اش

کتاب «عارف قزوینی و شاعران زمانه‌اش»، تألیف مهدی نورمحمدی به همت انتشارات علمی منتشر شد.

این کتاب که به سخن‌شناس و سخن‌سرای نامدار معاصر دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی تقدیم شده است، به بررسی روابط عارف قزوینی با دوازده تن از شاعران و چهره‌های مشهور ادب و فرهنگ ایران همچون: ایرج میرزا، اشرف‌الدین حسینی، ملک‌الشعرای بهار، میرزاده‌ی عشقی، وحید دستگردی، علی دشتی، لطفعلی صورتگر، احمد کسروی، حیدرعلی کمالی، واعظ قزوینی، نیما یوشیج، سید محمدحسین شهریار می‌پردازد. در مقدمه‌ی کتاب، چنین می‌خوانیم:

آگاهی از چگونگی روابط شعرا، نویسندگان و شخصیت های فرهنگی، همواره یکی از موضوعات جالب توجه در ادبیات ملل مختلف و به ویژه ادبیات فارسی بوده است. بررسی روابط بین شاعران علاوه بر این که مشتمل بر نکات سودمند ادبی، علمی و اجتماعی است، در شناخت زندگی و آثار آنان نیز تأثیر فراوانی دارد. ابراز دوستی های شاعرانه و یا صف آرایی‌های ادبی آنان موجب پربارتر شدن ادب فارسی شده و آثاری که در این زمینه به وجود آمده، به سهم خود بر غنای آن افزوده است. از دوره‌ی مشروطیت به بعد، به دلیل ورود شاعران به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی و همچنین رشد شتابان انتشار مطبوعات، میزان مناسبات و ارتباطات شاعران نسبت به دوره‌های قبل افزایش قابل توجهی یافته و تحت تأثیر همین روابط، آثار مهمی همچون: استقبال‌ها، تضمین‌ها، اخوانیه‌ها، جوابیه‌ها، نقیضه‌سازی‌ها، مطایبات و هجویه‌ها پدید آمده که برخی از آن‌ها در حکم آثار مهم ادب فارسی و یا جزو آثار برجسته‌ی سرایندگانشان به شمار می‌روند. با توجه به این که عارف قزوینی یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین شعرای عصر مشروطیت محسوب می‌شود، بررسی روابط او با شاعران هم دوره‌اش از اهمیت فراوانی برخوردار است. علاوه بر اهمیتِ شخصیتِ عارف به عنوان شاعر ملی مشروطه، آنچه اهمیت این بررسی را دوچندان می کند، مقام ادبی و علمی چهره‌های مرتبط با وی است که هر یک از آنان به نوبه‌ی خود منشأ خدمات ارزشمندی به ادب فارسی و ادبیات مشروطیت بوده‌اند.

کتاب حاضر که به بررسی روابط عارف قزوینی با دوازده تن از شاعران و چهره‌های مشهور ادب و فرهنگ ایران می‌پردازد، علاوه بر شناخت بیشتر زندگی و زمانه‌ی وی، موجب شناخت بیشتر شخصیت‌های مرتبط با وی می‌شود. بر همین اساس، این کتاب، در شناخت برهه‌ای از تاریخ ادبیات ایران از انقلاب مشروطه تا اوایل عصر پهلوی، از اهمیت فراوانی برخوردار است. با توجه به این که برخی از شاعرانِ طرفِ تعاملِ عارف همچون ملک الشعرای بهار علاوه بر وجهه‌ی ادبی و علمی، دارای وجهه‌ی سیاسی نیز بوده‌اند این کتاب علاوه بر فواید ادبی که بر آن مترتب است، در شناخت برخی از وقایع سیاسی زمان نیز سودمند خواهد بود.

کتاب «عارف قزوینی و شاعران زمانه‌اش» در ۵۲۰ صفحه به قطع وزیری، کاغذ مرغوب، جلد سخت و ۲۵۰ هزار تومان قیمت در دسترس علاقه‌مندان است. در صفحات پایانی کتاب نیز عکس‌هایی از عارف و شاعران مشهور زمانه‌ی وی به چاپ رسیده است.