img
img
img
img
img

نقد و تحلیل گفتمان نقشبندیه در غزل جامی بر اساس نظریه زبان شناختی فرکلاف و هلیدی

نسرین فقیه‌ملک‌مرزبان/ فرشته میلادی

پرتال جامع علوم انسانی: عصر تیموریان یکی از ادوار مهم در تاریخ تصوف به شمار می رود. مهم ترین ویژگی تصوف این عهد که آن را از سایر ادوار تصوف متمایز ساخته «حرکت آن به سوی قدرت سیاسی» است که در ارتباط با سلاطین تیموری و پرنفوذترین فرقه صوفیه در این عهد یعنی «طریقت نقشبندیه» تبلور یافته است. پژوهش حاضر سعی دارد با بهره گیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان نورمن فرکلاف و تکیه بر آراء مایکل هلیدی در حوزه دستور نقش گرا، به بررسی جایگاه تصوف طریقت نقشبندیه در گفتمان غزلیات جامی بپردازد. در منظومه‌های سه‌گانه جامی شاهد گفتمان‌های مختلفی در قالب شعری غزل هستیم که در این میان، گفتمان غزل قلندرانه، ناصحانه و مدحی مهم‌ترین بسترهای تبلور ایدئولوژی طریقت نقشبندیه به شمار می‌روند. در میان اصول چندگانه صوفیان نقشبندیه، «خلوت در انجمن» و «سفر اندر وطن» بیش از سایر اصول مورد توجه جامی بوده است. فرایندهای مادی و رابطه ای و شیوه نام دهی مشارکین گفتمان، ابزار اصلی جامی در زمینه تبلور «جهان بینی طریقت نقشبندیه» در گفتمان غزل هستند. تحلیل گفتمان غزلیات با توجه به روش تحلیل نورمن فرکلاف، در سه سطح «توصیف، تفسیر و تبیین» صورت گرفته است. از میان فرانقش های سه گانه زبان نیز «فرانقش اندیشگانی» مدّنظر قرار داده شده است.

مقاله را از این‌جا دریافت کنید:

كلیدواژه‌های مطلب: /

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترين مطالب اين بخش
  در اهمیت و ضرورت نمایشگاه کتاب

آیا نمایشگاه‌های کتاب در دنیا فروش کتاب ندارند؟

  پدر کتاب‌شناسی و نگهبان فرهنگ ایران را می‌شناسید؟

او رفت، اما نام و یادش بر اوراق تاریخ ایران، همواره زنده خواهد ماند.

  شکاف دیجیتالی

سویه‌های تاریک هوش مصنوعی چطور به «پارادوکس تکنولوژی» دامن می‌زند؟

  شوگانایی: راز تاب‌آوری ژاپنی‌ها در ناملایمات زندگی

این واژه که ریشه در فرهنگ ژاپنی دارد، به معنای «نمی‌توان کاری کرد» یا «چیزی که قابل تغییر نیست» بیان شده است.

  جهان بزرگ‌تر از گعده‌های ما است

به محض اینکه سر و کله یک نفر با دیدگاهی متفاوت ظاهر می‌شود که به اصطلاح سازناکوک می‌زند، همه می‌رنجند و طوری رفتار می‌کنند که او خودش کاسه کوزه‌اش را جمع می‌کند و از آن گروه می‌رود.