اطلاعات: غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد پیشکسوت فلسفه درباره روند نفوذ هوش مصنوعی در زندگی مردم، در گفتگو با «اطلاعات آنلاین» گفت: «پیشرفت و نفوذ هوش مصنوعی در زندگی انسان می‌تواند بسیار مخرب و خطرناک باشد. هوش مصنوعی همان‌طور که کارهای مفید زیادی انجام می‌دهد، می‌تواند کرامت انسانی را خدشه‌دار کند. من و کسانی که مخاطب حرفه‌ای کتاب هستند، البته، همواره کتاب می‌خوانند، گرچه شاید به مرور، افرادی مانند من، در آینده نزدیک یا دور، سری هم به دنیای مجازی و هوش مصنوعی بزنند.» دینانی معتقد است که بیشترین بهره را از هوش مصنوعی سیاستمداران خواهند برد، چرا که سیاست، دانشی زیرکانه است که در کمترین زمان می‌خواهد بیشترین مطالب را بداند. گفت‌وگوی کوتاه اطلاعات آنلاین با استاد دینانی درباره تأثیر هوش مصنوعی بر متن زندگی مردم در یک سده آینده، بر ادبیات و فلسفه و نحوه نفوذش بر متن زندگی آحاد مردم کره زمین است.
با توجه به اینکه امروز بیش و کم، افراد در حوزه‌ها و فنون مختلف شناختی نسبی از هوش مصنوعی دارند، به نظرتان چه آینده‌ای با هوش مصنوعی برای ادبیات و فلسفه می‌توان متصور شد؟
پاسخ دادن به این پرسش بسیار دشوار است. چرا که باید جوانب مختلف هوش مصنوعی و تأثیرات و توانایی‌هایش را در نظر گرفت. هوش مصنوعی هم از آن کارها و امکان‌های عجیب و غریب است که انسان در عصر حاضر آفریده است و ممکن است کار دست خودش هم بدهد! به هر حال بشر توفیق یافته که به آن دست یابد اما اینکه عواقبش چیست، به هر حال باید به مرور زمان، بررسی شود.
به نظر شما چه کارهایی از هوش مصنوعی برخواهد آمد؟
هم کارهای خوب از آن برخواهد آمد و هم کارهای مخرب. کارهای خطرناکی می‌تواند از هوش مصنوعی سر بزند که ادبیات، فلسفه و در مجموع انسان و انسانیّت را ویران و نابود کند.
وقتی به هوش مصنوعی موقعیت، زمان و شخصیت‌ها را می‌دهید برایتان داستان می‌نویسد. داستان‌نویسی در عرصه ادبیات، در آینده حذف خواهد شد؟
شاید در یک سده آینده بسیاری از شغل‌ها بدین واسطه کنار برود. یعنی هوش مصنوعی، ممکن است بسیاری کارها را به تعطیلی بکشاند. البته همان‌طور که گفتم، فوائدی هم دارد.
طیف اصلی فوائدش چیست؟
به گمانم بیشترین سود و بهره را در این بین، سیاستمداران می‌توانند از هوش مصنوعی ببرند. من و شما که بیشتر کتاب می‌خوانیم، باز هم محل رجوع برایمان همین کتاب خواهد بود و دنیا برایمان چندان تغییر نخواهد کرد. اما دنیای سیاستمداران با دنیای خوانندگان و تولید کنندگان ادبیات و فلسفه یکسره متفاوت است.
تفاوت در کجاست؟ مگر غیر از این است که هر دو جست‌وجو می‌کنند؟
هر دو جست‌وجو می‌کنند، کاملاً درست است اما سیاستمداران به دلیل اینکه در زمانی کوتاه و اندک می‌خواهند بیشترین مباحث و مسایل را درک کنند و بفهمند، می‌توانند به شکل همه سویه از هوش مصنوعی نهایت بهره را ببرند. سیاست در مجموع دانشی زیرکانه است.
پس بهره بردنش در عالم سیاست مفید است؟
در آنجا هم می‌تواند هم مفید است و هم مخرب.
برای خوانندگانی مثل شما چطور؟ می‌توانید به طور دقیق‌تر پاسخ دهید؟
بله؛ مخاطب من و امثال من همان کتاب است. حال شاید مخاطب سنتی کتاب رجوعی به هوش مصنوعی هم داشته باشد. آثار مفیدش این است که آدمی بسیاری مباحث را درک می‌کند و آنچه می‌خواهد دریابد به سادگی متوجه می‌شود. در واقع هوش مصنوعی در این بین و در این راستا مانند کتاب، اما قوی‌تر و همه‌جانبه‌تر و دقیق‌تر از آن است. به هر حال بسیاری کارهای سخت را انجام خواهد داد.
دنیای ربات‌های دارای هوش مصنوعی، از دیدگاه آغشته به فلسفه شما، در آینده چه بر سر زندگی مردم خواهد آورد؟
آنها هم شاید سال‌ها بعد وارد خلل و فرج زندگی مردم شوند.
عواقب آن را در زندگی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مجموعاً کرامت انسانی را خدشه‌دار می‌کند. یک تار موی یک استاد دانشگاه به بیله‌ای ربات و ماشین دارای هوش مصنوعی می‌ارزد. حال هر چه در این بین کشورهایی مانند چین یا مثلاً ژاپن بخواهند پیشرفته‌ترین ربات‌های انسان‌نما را بسازند و به فروش برود. این‌ها لکه‌هایی است که بر انسانیّت وارد می‌شود. این قبیل پیشرفت‌ها می‌تواند خیلی برای انسان خطرناک باشد. در عین حال هم سرعت و نوع کارایی این هوش مصنوعی را نمی‌توان به طور دقیق پیش‌بینی کرد اما در مجموع معتقدم، خطرات پیشرفت و نفوذ هوش مصنوعی در زندگی انسان زیاد است.
گفت‌وگو با غلامحسین ابراهیمی دینانی
مترجمان زیادی داریم که نه زبان مبدا را می‌شناسند، نه فارسی را
رسانه‌های دیجیتالی هیچ محدودیت و کنترلی ندارند و کار به جایی می‌رسد که چه‌بسا تشخیص واقعیت از دروغ نه‌تنها به‌کلی مشکل می‌شود بلکه دروغ جای واقعیت می‌نشیند و دروغ به‌منزله دروغ محسوب نمی‌شود.
گفت‌وگو با امین فقیری
قبانی تلاش می‌کند «زن» را فراتر از جسمانیت صِرف ببیند و وجودش را از راه گفت‌وگو با او ریشه‌یابی کند.
