انتخاب بهترین کتاب یا کتاب‌ها البته ماجرای چالش برانگیزی هست، چه بسا کتابی به دلایلی یا در مقطع خاصی برای من بهترین کتاب باشد اما لزوماً از نظر ساختاری یا فنی نقص‌هایی داشته باشد یا اینکه به همان دلایل ناشناخته در عمق وجود آدمی، کلام آن کتاب به دل من نشسته باشد ولیکن برای دیگری آنقدر دلنشین به نظر نیاید.
باهمین نگاه وقتی به سال ۱۴۰۱ نگاه می‌کنم، می‌بینم که این کتاب‌ها بیشتر از بقیه در ذهنم باقی مانده‌اند:
٭زمانی برای معجزه نوشته آن لور بوندو/نشر پیدایش. داستانی که مخاطب اصلی‌اش گروه نوجوان است، رگه‌هایی از خودبرتربینی اروپایی را هم درخود دارد باوجود این اهمیت و تأثیر داستان و ساختن قصه را به نحوی عمیق و در زندگی واقعی به ما نشان می‌دهد. پرسش مهم -گرچه به ظاهر تکراری-فرق داستان با دروغ چیست را مطرح می‌کند تا دوباره به این فکر کنیم که اگر داستان دروغ زیبایی برای زندگیمان ساخته شود آیا ارزشی دارد؟
٭درباره‌ی عشق نوشته لوک فری/نشر بان. چه بسا گمان کنیم با یکی از آن کتاب‌هایی روبرو هستیم که با شیوه‌ای رمانتیک می‌خواهند از عشق بگویند یا درباره اهمیت صلح و دوستی شعار سر بدهند. اما کتاب این فیلسوف فرانسوی با پیچیدگی زیستن در قرن بیست و یکم سروکله می‌زند، قرنی که در آن همه اندیشه‌ها و معیارها بهم ریخته است و فیلسوف به دنبال راهی متفکرانه برای معنابخشی به زندگی امروز است.
*داستان زندگی یک نقاش باحجاب نوشته مایا الحاج/نشر حکمت کلمه. کتاب که نام اصلی‌اش بورکینی است بیشتر به دفترچه خاطرات نیمه کاره یک زن عرب شبیه است (البته اگر ممیزی این شکل را برایش پدید نیاورده باشد!) اما ارزش آن از دید من در بیان شفاف همه تعارضات و بالا و پایین‌هایی است که یک زن مسلمان در این منطقه از جهان با آن دست به گریبان است.
از بین داستان‌های ایرانی که در سال گذشته خواندم، این دو کتاب بیشتر در ذهنم مانده:
مرگ یاری نوشته تکتم توسلی/نشر ققنوس. جدا از اینکه تفکر اصلی این رمان جزو علایق شخصی‌ام است (هیچکس چون جزیره تنها نیست، ما همه بهم پیوسته‌ایم)، تنیده شدن ایده و ساختار کار برایم بسیار جذاب بود.
کاش بوی سگ مرده می‌داد نوشته دلارام دلنواز/نشر ققنوس یکی از بهترین مجموعه داستان‌های کوتاهی بود که در این مدت خواندم. نویسنده در اولین تجربه داستان نویسی‌اش شاید به مدد سابقه کارش در نقاشی، لحظاتی سخت کوبنده و به یادماندنی خلق کرده؛ برش‌هایی کوتاه اما تاثیرگذار.
پیشنهادهای کتاب‌خوانی اهل کتاب
برخی از عناوین پرفروش ۱۴۰۳ در یک نگاه
عیدست و نوبهار و چمن سبز و خرمست ماییم و روی دوست که نوروز عالمست بابافغانی بهاران بر شما همراهان دیرین و همیشگی مرکز فرهنگی شهر کتاب خجسته باد. آرزومندیم که روزگار بر شما پرطراوت و دل‌خواه بگذرد و تندرستی قرینه‌ی تام و تمام زندگی‌تان باشد. بهار ۱۴۰۴ فرخنده باد.
بهترین نویسندگان اسپانیایی، پیوند ناگسستنیِ مردم این کشور با ادبیات و دنیای کلمات را برای همه‌ی انسان‌ها در سراسر جهان تعریف و آشکار کرده‌اند.
گفت‌وگو با شاهین محمدی‌زرغان
